صفحه اصلي  

مجموعه فتاوای مرحوم حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (قدس سره) درباره نمازهای تمام و قصر (شکسته)

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین

 

1ـ نماز انسان در وطن او تمام است و فرقی نمی کند که چند روز در آنجا بماند.
1ـ1. وطن اصلی یعنی جایی که انسان از کودکی در آنجا بزرگ شده است، مشروط  بر اینکه آنجا وطن پدر و مادر فرد یا یکی از آنها باشد. خواه در آنجا متولد شده باشد یا در جایی دیگر.
1ـ 2. اگر فرزند در وطن پدر و مادر خود یا یکی از آنها سکونت نداشته باشد؛ و فقط برای دید و بازدید به آنجا رفت و آمد داشته باشد؛ آنجا وطن فرزند نمی شود.
1ـ3. وطن اتخاذی یعنی جایی که فرد برای خود به عنوان وطن انتخاب می کند و وطن اصلی او نیست.
الف ـ کسی که می خواهد تا آخر عمر در شهری بماند؛ بعد از مدتی کوتاه (4 تا 5 ماه) که در آن شهر زندگی کرد؛ آن شهر وطن اتخاذی او می شود.
ب ـ کسی که می خواهد بعد از مدتی سکونت در شهری از آن شهر برود؛ آن شهر وطن او نمی شود هر چند بخواهد 20 تا 30 سال در آن شهر بماند.
(بنا بر این محل تحصیل دانشجو یا خدمت کارمند و کارگر یا سرباز وطن آنها محسوب نمی شود.)
ج ـ کسی که در شهری سکونت کرده است ولی نه قصد ماندن تا آخر عمر را در آن شهر دارد و نه قصد رفتن از آن شهر را دارد؛ اگر به مقداری در آن شهر مانده که عرفا اهل آن شهر شمرده شود (6 تا 7 سال) ؛ آن شهر وطن او می شود.
1ـ 4. فرزند تابع پدر و یا مادر است، و تا مادامی که از نظر عرف استقلال در تعیش و زندگی پیدا نکرده است. از نظر وطن تابع آنان است و فرقی بین بالغ و غیر بالغ نمی کند.
1ـ 5. زن در این مسئله تابع شوهر نیست بلکه خودش تصمیم می گیرد؛ البته ممکن است یک عامل برای اینکه فردی تا آخر عمر در جائی بماند یا خیر تصمیم شوهر باشد. یعنی به تبع شوهر تصمیم بگیرد.
1-6. انسان می تواند دو شهر را برای خود به عنوان وطن انتخاب کند. ولی با رعایت مسئله 1-3.
1ـ 7. انسان می تواند از شهری که وطن او بوده است اعراض کند به اینکه از آن شهر هجرت نماید و دیگر نخواهد به عنوان محل سکونت به آن شهر برگردد. و تا وقتی تصمیم به ترک وطن نداشته باشد آن شهر وطن او هست هر چند در جای دیگر سکونت کند. (زنان بعد از ازدواج خودشان باید در اعراض و عدم آن تصمیم گیری کنند.)
2ـ نماز افراد در غیر از وطن آنها اگر تصمیم به ماندن ده روز تمام نداشته باشند شکسته است. مگر در مورد افراد خاصی که اصطلاحا می توان آنها را (کثیر السفر) نامید.
2-1. قصد ماندن ده روز باید واقعی باشد؛ نه اینکه فرد برای اغراض خاصی مثلا روزه گرفتن بدون اینکه واقعا بخواهد ده روز بماند، به زبان بگوید ده روز می مانم.
2-2. قصد ده روز یعنی تصمیم اقامت داشتن به مقدار 240 ساعت تمام یا بیشتر در مکانی. البته اگر قبل از طلوع فجر (اذان صبح) وارد شهری شود همینکه بخواهد تا غروب روز دهم در آنجا بماند قصد ده روز محقق می شود.
2-3. اقامت ده روز باید در یک مکان باشد، بنابر این کسی که قصد داشته باشد در دو شهر یا روستا ده روز یا بیشتر بماند؛ نمی تواند نماز را تمام بخواند. ولی اگر قصد داشته باشد در یک مکان بماند و به اطراف آنجا هم رفت و آمد داشته باشد، اگر شبها در محل قصد اقامت بخوابد و فاصله شهر محل اقامت تا جایی که می رود و برمیگردد کمتر از مسافت شرعی (5/22 کیلومتر) باشد؛ قصد عشره محقق می شود.
3ـ کسی که  به طور متعارف در کمتر از ده روز حداقل یک سفر بیش از مسافت شرعی (5/22 کیلومتر) داشته باشد؛ نمازش تمام است.
3-1. فرقی نمی کند که سفر این افراد به جهت کار باشد یا صله رحم یا زیارت و یا تفریح ؛ فقط مهم این است که در ده روز حداقل یک سفر داشته باشند.
3-2. این ا فراد اگر به هر علتی در طول ده روز به مسافرت نروند. در اولین سفری که بعد از آن می روند تا به وطن برگردند؛ نمازشان شکسته است.
3-3. مراد از سفر اول حرکت از وطن و برگشت به وطن است یا حرکت از جایی که در آنجا ده روز مانده اند و رفتن به وطن.
3-4. حداقل زمان استمرار سفر باید یک ماه باشد. بنابر این کسی که قصد داتشه باشد در طول 15 روز فقط چندین سفر داشته باشد نمازش شکسته است.
3-5. بنابر این کسانی که به علت شغل و کار یا درس خواندن و یا زیارت و سیاحت و صله رحم یا حتی تفریح در هر هفته به مسافرت می روند نمازشان تمام است.
3-6. کسی که در مسیر خاصی یا به علت خاصی مسافرت می کند تا وقتی ده روز در جایی نمانده است؛ اگر به مقصد دیگر یا انگیزه دیگر هم مسافرت کند نمازش تمام است. (استادی که برای تدریس مسافرت می کند اگر برای زیارت یا حج یا صله رحم هم به مسافرت برود نمازش تمام است.)
3-7. در تمام موارد بالا کسی که نمازش شکسته ا ست نمی تواند روزه بگیرد و کسی که نمازش تمام است، روزه او هم صحیح است.
4ـ کسی که سفر او حرام است؛ نمازش تمام است.
5ـ کسی که فقط برای لذت بردن صید می کند؛ در سفری که برای صید می رود نمازش تمام است.

بخش استفتائات مرحوم حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی قدس سره