Back

Index

Next

m. 454- altının fiyatı, cima yaptığı zamanla fakire vermek istediği zaman farklı olursa, fakire vereceği zamanki fiyatını hesaplamalıdır.

m. 455- kendi hanımıyla, hem hayızın ilk, hem ikinci ve hem de üçüncü kısmında cima ederse, her üç keffareti de yani üst üste otuz bir buçuk nohut altın vermelidir.

m. 456- insan, hayızlıyken cima edip keffaretini verdikten sonra yeniden cima ederse, yine keffaret vermesi farzdır.

m. 457- hayızlı hanımıyla birkaç defa cima eder ve onların arasında keffaret vermezse ihtiyaten farz olarak her cimaya bir keffaret vermelidir.

m. 458- erkek, kadının hayızlı olduğunu cima esnasında anlarsa, hemen ondan ayrılmalıdır; eğer ayrılmazsa ihtiyaten farz olarak keffaret vermelidir.

m. 459- erkek, hayızlı kadınla zina ederse veya hayızlı na-mahrem bir kadınla kendi hanımı zannıyla cima ederse, ihtiyaten farz olarak keffaret vermelidir. hatta keffaret vermesi farzdır.

m. 460- keffaret veremeyen kimse, ihtiyaten aç bir fakirin doyacağı kadar sadaka vermelidir; bunu da veremezse istiğfar etmeli, keffareti de gücü yettiğinde vermelidir.

m. 461- hayız halindeki kadım boşamak, talak kitabında da açıklandığı üzere batıldır.

m. 462- kadın hayızlı olduğunu veya hayızdan temizlendiğini sِylerse onun sِzü kabul edilmelidir.

m. 463- kadın, namaz arasında hayız olursa, namazı batıldır.

m. 464- kadın, namaz arasında, hayız olup olmadığında şek ederse namazı sahihtir. ama, namazdan sonra, namaz esnasında hayız olduğunu anlarsa, kıldığı namaz batıldır.

m. 465- kadının, hayız kanından temizlendikten sonra abdest, teyemmüm veya gusülle yapılması gereken namaz ve diğer ibadetler için gusletmesi farzdır ve hayız guslü cenabet guslü gibidir. ama namaz için gusülden ضnce veya sonra abdest de almalı, gusülden ضnce abdest alırsa daha iyidir.

m. 466- kadın hayız kanından temizlendikten sonra, gusül etmemiş bile olsa, talak verilmesi sahihtir ve kocası da onunla cima yapabilir. ama, ihtiyaten müstehap olarak gusletmeden ِnce onunla çımadan sakınmalıdır. ama camide durmak, kuran hattına dokunmak gibi hayızlı olduğu zaman haram olan şeyler gusletmedikçe helal olmaz.

m. 467- su, abdest ve gusül için yeterli olmaz da, yalnız abdest için yeterli olursa abdest almalı ve gusül yerine teyemmüm etmelidir. eğer hiç biri için su yoksa, biri gusül yerine ve diğeri abdest yerine olmak üzere iki teyemmüm yapmalı.

m. 468- kadının hayızlı olduğu zamanlar kılmadığı günlük namazların kazası yoktur; ama farz oruçları kaza etmesi gerekir.

m. 469- namaz vakti girdiğinde, namazı geciktirirse hayız olacağını biliyorsa, hemen namazı kılmalıdır.

m. 470- kadın namazı erteler, vaktin evvelinden, bir namazın farzlarını yapacak kadar bir zaman geçtikten sonra hayız olursa; o namazın kazası onun üzerine farzdır, ama hızlı okuma, yavaş okuma ve diğer şeylerde kendi halini gِzetmelidir, mesela, seferi olmayan bir kadın ِğle girdiğinde namazı kılmaz ve ِğlenin evvelinden sِylenen şekilde dِrt rekatlık bir namaz kılacak kadar zaman geçtikten sonra hayız olursa onun kazası farz olur. seferi olan kimse için de iki rekat namaz kılabilecek kadar bir zamanın geçmesi yeterlidir. yine sahip olmadığı şartlan hazırlamayı da dikkate almalıdır; o halde eğer o şartlan hazırlayıp bir namaz kılacak kadar bir zaman geçer de hayız olursa kaza farz olur, aksi takdirde farz olmaz.

m. 471- kadın, namaz vaktinin sonunda hayız kanından temizlenirse ve gusül, abdest ve elbise hazırlamak veya onu yıkamak gibi namazın diğer şartlarını yerine getirip bir rekat veya bir rekattan fazla namaz kılabilecek kadar zaman olursa, namazı kılmalıdır; eğer kılmazsa kazasını yerine getirmelidir.

m. 472- hayızlı olan kadın gusül yapıp abdest alacak kadar vakti yoksa, ama teyemmümle namazı vaktinde kılabilecekse, o namaz ona farz olmaz. ama vaktin darlığı bir yana, kendi vazifesi de teyemmüm olursa -mesela, suyun kendisine zararı varsa- teyemmüm edip namaz kılmalıdır.

m. 473- hayızlı kadın temizlendikten sonra namaz için vakit olup olmadığında şek ederse, namazı kılması gerekir.

m. 474- namazın şartlarını hazırlayıp bir rekat kılmak için vaktin olmadığı zannıyla namaz kılmaz ve sonra vakit olduğunu anlarsa, o namazın kazasını kılması gerekir.

m. 475- hayızlı kadının, namaz vaktinde, kendini kandan temizlemesi, pamuk ve bezi değiştirmesi ve abdest alması, eğer abdest alamazsa teyemmüm etmesi, namaz yerinde kıbleye karşı oturup zikir, dua ve salavatla meşgul olması müstehaptır

m. 476- üzerinde kuran bulundurmak ve okumak, bedeninden bir yeri kur'an'ın kenarına ve hatlarının arasına değdirmek, yine kına ve benzeri şeyler yakmak hayızlı kadın için mekruhtur.

hayizli kadinlarin kisimlari

m. 477- hayızlı kadınlar altı kısımdır:

1- vakit ve sayı bakımından adet (düzen) sahibi olanlar; peş peşe iki ayda aynı vakitte hayız gِren ve her iki ayda da hayız gِrdüğü günlerin sayısı aynî olan kadgِren ve her iki ayda da hayız gِrdüğü günlerin sayısı aynî olan kadınlardır; mesela, iki ay peş peşe ayın ilk gününden yedinci gününe kadar kan gِren kadın gibi.

2- vakit yِnünden adet (düzen) sahibi olanlar: peş peşe iki ayda aynı vakitte hayız kanı gِren, ama iki ayda hayız gِrdüğü günlerin sayısı değişik olan kadınlar; mesela, peş peşe iki ayda ayın ilk gününden itibaren kan gِrür, ama birinci ayda yedinci günü, ikinci ayda sekizinci günü kanı kesilmesi gibi.

3- sayı yِnünden adet (düzen) sahibi olanlar: peş peşe iki ayda adet gِrdüğü günlerin sayısı eşit olan, ama iki aydaki kan gِrme vakitleri farklı olan kadınlar, mesela, ilk ayda ayın beşinden onuna kadar, ikinci ayda ise ayın on ikisinden on yedisine kadar kan gِren kadın gibi.

4- muztarabe: bir kaç ay adet gِrmüş, ama belli bir adet sahibi olamamış veya adeti bozulmuş ve yeni bîr adet bulamamış olan kadındır.

5- mübtedie: ilk defa hayız kanı gِren kadındır.

6- nasiye: adetini unutan kadındır.

bunların her birine ait hükümler vardır ki ilerdeki meselelerde sِylenecektir.

1- vakit ve sayı yِnünden adet sahibi olanlar

m. 478- vakit ve sayı yِnünden adetleri olan kadınlar, üç kısımdır:

peş peşe iki ayda aynı vakitte hayız kanı gِren ve aynı vakitte kandan temizlenen kadın; mesela, peş peşe iki ayda, ayın ilk gününden kan gِrmeye başlar ve yedinci gün kanı kesilir, bu kadının hayız adeti ayın birinden yedisine kadardır.

kadının kanı kesilmez, ama peş peşe iki ay belirli bir kaç gün gِrdüğü kan hayız ِzelliklerine sahip olursa, onun hayız adeti, hayız kanı ِzelliklerini taşıyan günlerdir. mesela, peş peşe iki ayda ayın ikinden sekizine kadar gِrdüğü kan, katı, siyah, sıcak olur ve baskı ve yakıcılıkla dışarı çıkar ve geri kalanı ise istihaze ِzelliklerine sahip olursa, hayız adeti ayın ikinden sekizine kadar olur.

kadın, peş peşe iki ayda aynı vakitte hayız kanı gِrür, şِyle ki; üç gün veya daha fazla kan gِrdükten sonra, bir gün veya daha fazla kesilir ve yeniden kan gِrür; bütün kan gِrdüğü günler arada kesildiği günlerle birlikte on günden fazla olmazsa, her iki ayda da kan gِrdüğü günlerle arada kesildiği günler üst üste aynı ِlçüde olursa, onun hayız adeti kan gِrdüğü ve arada kesildiği günlerin tamamı miktarındadır, aradan kanın kesildiği günlerin her iki ayda da aynı miktarda olması gerekmez. mesela, eğer birinci ayda ayın ilk gününden üçüncü gününe kadar kan gِrür ve üç gün kesilir ve yeniden üç gün kan gِrürse, ikinci ayda da üç gün kan gِrdükten sonra üç gün veya daha az veya daha çok kesilir ve yeniden kan gِrürse ve üst üste dokuz gün olursa hepsi hayızdır ve bu kadının hayız adeti dokuz gündür.

m. 479- vakit ve sayı yِnünden belli bir hayız adeti olan kadın, adet vaktinden "hayız ِne geldi" veya "geriye kaldı" denecek şekilde iki üç gün ِnce ya da iki üç gün sonra kan gِrürse hayız ِzelliklerini taşımasa bile, hayız kadın için sِylenen hükümlere gِre davranmalıdır. daha sonra hayız olmadığını anlarsa, mesela; üç günden ِnce temizlenirse yerine getirmediği ibadetleri kaza etmelidir.

m. 480- vakit ve sayı yِnünden hayız adeti olan bir kadın, eğer adetinden birkaç gün ِnce kan gِrmeye başlar ve adet günlerinin hepsini ve adetinden birkaç gün sonraya kadar kan gِrürse ve hepsi üst üste on günden fazla olmazsa, hepsi hayızdır. eğer on günden fazla olursa, yalnızca kendi adeti günlerinde gِrdüğü kan hayızdır, ondan ضnceki ve sonraki günlerde gِrdüğü kan istihazedir. adetinden ِnceki ve sonraki günlerde yerine getirmediği ibadetleri kaza etmesi gerekir. eğer adet günleriyle birlikte birkaç gün de adetinden ِnce kan gِrür ve üst üste on günden fazla olmazsa hepsi hayızdır, eğer on günü geçerse yalnızca adet günleri hayızdır ve ondan ِnce gِrdüğü kan istihazedir ve eğer o günlerde ibadet yapmamışsa kaza etmelidir. eğer adet günleriyle birlikte birkaç gün de adetinden sonra kan gِrür ve üst üste on günü geçmezse hepsi hayızdır, eğer on günden fazla olursa yalnızca adet günleri hayızdır ve geri kalanı istihazedir.

m. 481- vakit ve sayı yِnünden hayız adeti olan bir kadın, eğer bir miktar, adeti olan günlerden ve bir birkaç gün de adeti olan günlerden ِnce kan gِrürse ve üst üste on günden fazla olmazsa hepsi hayızdır ve eğer on günden fazla olursa, adetinde kan gِrdüğü günler ضnceki günlerden adetini tamamlayacak kadar günlerle birlikte hayız ve ondan ِnceki günler istihaze sayılır. eğer adet günlerinin bir miktarını adetinden sonraki birkaç günle birlikte kan gِrürse ve üst üste on günden fazla olmazsa hepsi hayızdır, eğer fazla olursa adetinin kan gِrdüğü günleriyle, adetinden sonraki günlerden, adetini tamamlayacak kadarı hayız; ve geri kalanı da istihazedir.

m. 482- hayız adeti olan bir kadın, üç gün veya daha fazla kan gِrdükten sonra temizlenir ve yeniden kan gِrürse, ve iki kan arasındaki fasıla on günden daha az olursa ve kan gِrdüğü günlerle arasında temizlendiği günler üst üste on günden fazla olursa; (mesela, beş gün kan gِrür, ve beş gün temizlenir ve yeniden beş gün kan gِrürse) bunun bir kaç şekli vardır:

1- ilk ِnce gِrdüğü kanın tamamı veya bir miktarı hayız adeti günlerinde olur ve temizlendikten sonra gِrdüğü ikinci kan adet günlerinde olmazsa, birinci kanın hepsini hayız ve ikinci kanı da istihaze kabul etmek gerekir.

2- birinci kan hayız adeti günlerinden olmaz ve ikinci kanın tamamı veya bir miktarı adet günlerinden olursa, ikinci kanın hepsini hayız ve birinci kanı istihaze saymak gerekir.

3- birinci ve ikinci kanın bir miktarı adet günlerinde olur ve adet günlerinde olan birinci kan üç günden az olmaz ve bununla arada temiz olduğu günler ve yine ikinci kanın adet günlerinde olan miktarı on günden fazla olmazsa, bu durumda bunların hepsi hayızdır; birinci kanın adet günlerinden ِnce olan kısmıyla ikinci kanın adet günlerinden sonra olan kısmı istihazedir. mesela, adeti ayın üçünden onuna kadar olursa ve bir ay evvelinden altısına kadar kan gِrür, sonra iki gün temizlenir ve sonra yeniden on beşine kadar kan gِrürse, ayın üç'ünden on'una kadar

hayızdır; birinden üçüne kadar ve yine onundan on beşine kadar istihazedir

4- birinci ve ikinci kanlardan bir miktarı adet günlerinde olur, ama birinci kanın adet günlerinde olan miktarı üç günden az olursa, iki kan süresince ve aradaki temizlik müddetince, ضnceden bildirilen hayızlı kadına haram olan işleri terk etmeli ve istihaze işlerini yerine getirmeli, yanı müstehzi hakkında sِylenen emirlere gِre ibadetlerini yerine getirmelidir

m. 483- vakit ve sayı yِnünden hayız adeti olan bir kadın, adet vaktinde kan gِrmez ve o vakit haricinde hayız günleri sayısınca kan gِrürse, adet vaktinden sonra olursa kan gِrür gِrmez onu hayız kabul etmelidir ve eğer adet vaktinden ِnce kan gِrür ve hayız belirtilerini de taşırsa onu hayız kabul etmelidir ve eğer hayız belirtilerini taşımazsa, hayız mı, istihaze kanı mı olduğu belli oluncaya kadar üç gün hayıza haram olan bütün işleri terk etmeli ve istihazenin işlerini yapmalıdır.

m. 484- vakit ve sayı yِnünden adet sahibi olan bir kadın, eğer kendi adeti vaktinde kan gِrür ama gِrdüğü kanın günlerinin sayısı adet günlerinden az veya çok olursa ve temizlendikten sonra yeniden adeti olan günlerin sayısınca kan gِrürse, her iki kanda da hayıza haram olan işleri terk etmeli ve mustehzenin işlerini yerine getirmelidir.

m. 485- vakit ve sayı yِnünden hayız adeti olan bir kadın, on günden fazla kan gِrürse, adet günlerinde gِrdüğü kan hayız ِzelliklerini taşımasa bile hayızdır, adet günlerinden sonra gِrdüğü kan hayız ِzelliklerini taşısa bile istihazedir. mesela, hayız adeti ayın birinden yedisine kadar olan bir kadın, eğer ayın evvelinden on ikisine kadar kan gِrürse, onun ilk yedi günü hayız ve sonraki beş günü istihaze sayılır.

2- vakit yِnünden adet sahibi olanlar

m. 486- vakit yِnünden adet sahibi olan kadınlar üç kısımdır;

iki ay peş peşe belli vakitte hayız kanı gِren ve bir kaç gün sonra temizlenen, ama her iki ayda kan gِrdüğü günlerin sayısı aynı olmayan kadın, mesela iki ay peş peşe ayın birinden itibaren kan gِrdüğü halde birinci ay yedinci günde ve ikinci ay sekizinci günde kandan temizlenirse, bu kadın ayın birinci gününü hayız adetinin ilk günü kabul etmelidir.

bir kadının kanı temizlenmez ama iki ay peş peşe belli bir vakitte kanı hayız ِzelliklerini taşırsa yani katı, siyah ve sıcak olur, basınçla ve yakıcı olarak dışarı çıkar; ve onun diğer kanları istihaze ِzelliklerini taşırsa, hayız ِzelliklerini taşıdığı günlerin sayısı her iki ayda aynı ِlçüde olmazsa, hayız ِzelliklerini taşıyan ilk günü hayız adetinin ilk günü kabul etmelidir. mesela, birinci ayda birinden yedisine kadar ve ikinci ayda da ayın birinden sekizine kadar hayız ِzelliklerini taşır, gen kalanı istihaze ِzelliklerini taşırsa; ayın birini hayız adetinin ilk günü kabul etmelidir.

bir kadın, iki ay peş peşe belli vakitte üç gün veya daha fazla hayız kanı gِrür, sonra temizlenir ve ikinci defa kan gِrür ve kan gِrdüğü günlerin sayısı, arada temizlendiği günlerle birlikte on günden fazla olmaz, ama ikinci ay birinci aydan az veya çok olur; mesela, birinci ay sekiz gün, ikinci ay dokuz gün olursa, bu kadın da ayın birinci gününü hayız adetinin birinci günü saymalıdır.

m. 487- vakit yِnünden adet sahibi olan kadın adet vaktinde, adetinden iki üç gün ِnce veya adetinden iki üç gün sonra, hayızı ileri geldi veya geri kaldı denilecek şekilde kan gِrürse, o kan hayız ِzelliklerini taşımasa bile hayızlı kadınlar için sِylenen hükümlere gِre amel etmelidir. eğer sonradan hayız olmadığını anlarsa; mesela üç gün olmadan temizlenirse, yerine getirmediği ibadetleri kaza eder.

m. 488- vakit yِnünden adet sahibi olan kadın, on günden fazla kan gِrür ve hayızı, ِzelliklerinden de tespit edemezse kendi akrabalarının adet sayısını hayız olarak kabul eder; akrabaları ister baba tarafından olsunlar, ister anne tarafından ve ister hayatta olsunlar, ister ِlü; ama onların adetini kendi hayızı sayabilmesi için onların hepsinin hayız günlerinin sayısı eşit olması gerekir. eğer onların hayız günlerinin sayısı eşit olmazsa, mesela; bazılarının adeti beş gün, diğer bazılarının adeti yedi gün olursa, onların adetini kendi hayızı olarak kabul edemez, ama akrabaları arasında adeti diğerlerinden farklı olan kimseler, diğerleri karşısında hiç sayılacak kadar az olursa, bu durumda akrabalarının çoğunluğunun adetini kendisi için hayız adeti olarak kabul etmelidir.

m. 489- vakit yِnünden adet sahibi olup kendi akrabalarının adet sayısını hayızı kabul eden kadın, her ay adetinin ilki olan günü, hayızın birinci günü kabul etmelidir, mesela, her ayın birinci gününde kan gِren ve bazen yedinci ve bazen sekizinci gün temizlenen bir kadın, eğer bir ay oniki gün kan gِrürse ve kendi akrabalarının adeti de yedi gün olursa, ayın ilk yedi gününü hayız ve geri kalanını istihaze saymalıdır.

m. 490- vakit yِnünden adet sahibi olup kendi akrabalarının adetlerinin sayısını hayız sayması gereken bir kadın, eğer akrabası olmazsa veya onların adetlerinin sayısı bir olmazsa, her ay gِrdüğü kanın üç veya altı veya yedi gününü hayız ve geri kalanı istihaze saymalı ve gelecek aylarda da bu miktarı hayız saymalıdır.

3- sayı yِnünden adet sahibi olanlar

m. 491- sayı yِnünden adet sahibi olan kadınlar üç kısımdır:

iki ay peş peşe hayız günlerinin sayısı bir ِlçüde olan bir kadının, kan gِrme vakti aynı olmazsa, bu durumda, kan gِrdüğü günler ne kadarsa onun hayız adeti olur. mesela, birinci ay, birinci günden beşinci güne kadar ve ikinci, ay on birinci günden on beşinci güne kadar kan gِrürse, onun adeti beş gün olur.

bir kadın, kandan temizlenmez, ama iki ay peş peşe gِrdüğü kan birkaç gün hayız ِzelliklerini ve geriye kalanı istihaze ِzelliklerini taşırsa ve kanın, hayız ضzelliklerini taşıyan gün sayısı her iki ayda da aynı ضlçüde olup vakti aynı olmazsa, bu durumda, kanının hayız ِzellikleri taşıdığı günler onun adeti olur. mesela, bir ay, ayın evvelinden beşine kadar ve sonraki ay on birinden on beşine kadar, kanı, hayız ِzelliklerini ve geriye kalanı istihaze ِzellikleri taşırsa onun adet günlerinin sayısı beş gün olur.

bir kadın, iki ay peş peşe üç gün veya daha fazla kan gِrür ve bir gün veya daha fazla temizlenir ve yeniden kan gِrür, kan gِrdüğü vakit, birinci ayla ikinci ayda farklı olursa; eğer her iki ayda da kan gِrdüğü günlerin sayısı, arada temizlendiği günlerle birlikte on günden fazla olmaz ve o günlerin sayısı aynı ِlçüde olursa; kan gِrdüğü günlerin tamamı aradaki temiz olduğu günlerle birlikte onun hayız adeti olur, arada temiz olduğu günlerin sayısının her iki ayda da aynı olması gerekmez, mesela, eğer birinci ay, ayın birinci gününden üçüncü gününe kadar kan gِrür ve iki gün temizlenir ve tekrar üç gün kan gِrürse ve ikinci ayda on birinci günden on üçüncü güne kadar kan gِrür, iki gün veya daha az veya daha fazla temizlenir ve yeniden kan gِrürse ve üst üste sekiz günden fazla olmazsa, onun adeti sekiz gün olur.

m. 492- sayı yِnünden adet sahibi olan bir kadın, eğer kendi adeti sayısından fazla kan gِrür ve on günden fazla olursa, eğer gِrdüğü kanların hepsi aynı şekilde olursa, ihtiyaten farz olarak kan gِrdüğü andan itibaren adeti olan günlerin sayısınca hayız ve geri kalanı istihaze saymalıdır. eğer gِrdüğü kanların hepsi aynı şekilde olmaz, birkaç günü hayız ِzellikleri ve geri kalanı istihaze ِzellikleri taşırsa; eğer kanın hayız ِzellikleri taşıdığı günlerin sayısı adet günlerinin sayısıyla eşit olursa, o günleri hayız ve geri kalanı istihaze saymalıdır. eğer kanın hayız ِzellikleri taşıdığı günlerin sayısı, adeti olan günlerden fazla olursa, yalnızca adeti günleri kadarı hayız ve geri kalanı istihazedîr. eğer kanın hayız ِzellikleri taşıdığı günlerin sayısı, adeti günlerinden az olursa, o günleri üst üste hesaplandığında adet günleri sayısını dolduracak diğer bir kaç günle birlikte, hayız ve geri kalanını istihaze kabul etmelidir.

Back

Index

Next