فهرست مطالب

آرى، شيعيان بر اين باورند كه زعامت دينى و رهبرى فكرى و سياسى مسلمانان، مهم ترين مسأله اجتماعى و انسانى است، تا آنجا كه امر به معروف و نهى از منكر و بقاى دينِ خدا وابسته به آن است، و از سوى خداوند به تصريح اعلام گرديده و به وسيله سنّت ـ روش عملى شخص پيامبر (صلى الله عليه وآله) ـ تأييد و تأكيد شده است. و اگر چنين نمى بود، به طور قطع، آئين اسلام كه براى تبيين معارف توحيدى و اجراىِ اصول عدالت و احسان است، از مسير اصلى و طبيعى خود منحرف مى گشت; چرا كه حقيقت، همواره در محاصره انسان هاىِ سوداگرِ هواپرستِ سودجوست، و اگر پاسدارى نشود، تحريف مى گردد; چنان كه آئين هاى آسمانى گذشته، از اين خطر مصون نماندند و به وسيله، حتّا آن ها
كه خود را متولّيان شريعت مى دانستند، تحريف شدند، تا آنجا كه پيامبرِ بعدى،

با اين كه پيامبرِ پيش از خود و تعاليم آسمانى او را تأييد مى كرد،
آن ها را منسوخ مى دانست:

فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَـقَهُمْ لَعَنَّـهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَـسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِى وَنَسُوا ْحَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُوا ْبِهِى وَلاَ تَزَالُ تَطَّـلِعُ عَلَى خَآلـِنَة مِّنْهُمْ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمْ).⁽¹⁾

براى پيمان شكنى، لعنتشان كرديم و دل هايشان را سخت گردانيديم زيرا عبارات /1 را از جاى خويش پس و پيش مى كردند و بخشى از آن چه را بديشان يادآور شده بودند، از ياد بردند و تو پيوسته از خيانت آنان ـ جز شمارِ اندكى از ايشان ـ آگاهى مى يابى.

نتيجه اين كه، در اسلام مسأله «امامت و خلافت» به معنايى كه گذشت، به جدّى ترين صورت و از آغازِ دعوت تا روز رحلت، مطرح بوده و جزء اركان اصلى اسلام قرار داده شده است; چونان كه در مذهبِ شيعه، جزء اصول دين است.

فصل يكم: آيه اولى الامر

يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا ْأَطِيعُوا ْاللَّهَ وَأَطِيعُوا ْالرَّسُولَ وَأُو ْلِى الاَْمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَـزَعْتُمْ فِى شَىْء فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الاَْخِرِ ذَ لِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً).⁽¹⁾

اى مؤمنان، از خداوند فرمان بريد و از پيامبر و صاحبان امر، كه از شمايند، فرمانبردارى كنيد، پس اگر درباره چيزى ستيزه و كشمكش كرديد، آن را به خدا ـ كتاب خدا ـ و پيامبر بازگردانيد. اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد، كه اين بهتر است و سرانجام آن نيكوتر.

صاحبانِ امر كيانند؟

در قرآن كريم آيات چندى درباره امامت و خلافت آمده است،⁽²⁾ كه از