|
(صفحه 90)
تيمُّـم
مسأله : در اين موارد بايد بجاى وضو و غسل، تيمم كرد:
* آب نباشد و يا دسترسى به آن نداشته باشد.
* آب براى انسان ضرر داشته باشد; مثلاً به سبب استعمال آب مرضى در او پيدا مى شود يا بيماريش شدّت مى يابد و يا دير خوب مى شود.
* اگر آب را به مصرف وضو يا غسل برساند، خودش يا همسرش يا فرزندانش يا رفيقش يا كسانى كه به او مربوطند و يا هر كسى كه حفظ جانش بر او واجب است از تشنگى بميرند يا مريض شوند و يا به قدرى تشنه شوند كه تحمّل آن سخت است (حتى حيوانى كه در اختيار اوست).
* بدن يا لباس او نجس است و آب بيش از تطهير و شستن آن ندارد و لباس ديگرى هم ندارد.
* وقت به قدرى تنگ باشد كه اگربخواهدوضوبگيرديا غسل كند، تمام نماز يا مقدارى از آن بعد از وقت خوانده مى شود.
(صفحه 91)كيفيت تيمم
مسأله : در تيمم پنج چيز واجب است:
1 ـ نيّت.
2 ـ زدن كف دو دست با هم بر چيزى كه تيمم بر آن صحيح است.
3 ـ كشيدن هر دو دست بر تمام پيشانى و دو طرف آن، از جائى كه موى سر مى رويد تا روى ابروها و بالاى بينى.
4 ـ كشيدن كفِ دستِ چپ بر تمام پشت دست راست.
5 ـ كشيدن كف دست راست بر تمام پشت دست چپ (انگشتان هم جزو كف دست مى باشند).
مسأله : براى آن كه يقين كند تمام پشت دست را مسح كرده، بايد مقدارى بالاتر از مچ را هم مسح كند، ولى مسح بين انگشتان لازم نيست.
مسأله : انسان بايد براى تيمم، انگشتر را از دست بيرون آورد و اگر مانع ديگرى نيز در پيشانى يا دستها وجود دارد، برطرف كند.
مسأله : تمام كارهاى تيمم بايد با قصد تيمم و براى اطاعت دستور خداوند انجام شود و همچنين بايد معلوم كند كه تيمم بجاى وضو است يا غسل. و اين همان نيّت تيمّم است.
چيزهايى كه تيمم بر آنها صحيح است
مسأله : تيمم بر خاك، ريگ، كلوخ و سنگ و گِل پخته مثل آجر، اگر پاك باشد صحيح است.
(صفحه 92)احكام تيمّم
مسأله : تيمّمى كه بجاى وضو است با تيممى كه به جاى غسل است، فرقى ندارد.
مسأله : كسى كه بجاى وضو تيمم كرده است، اگر يكى از چيزهايى كه وضو را باطل مى كند از او سر بزند، تيممش باطل مى شود.
مسأله : كسى كه به جاى غسل، تيمم كرده، هرگاه يكى از چيزهايى كه غسل را باطل مى كند، براى او پيش آيد تيممش باطل مى شود; مثلاً اگر به جاى غسل جنابت تيمم كرده، اگر دوباره جنب شود تيممش باطل مى شود.
مسأله : تيمم در صورتى صحيح است كه انسان نتواند وضو بگيرد يا غسل كند، بنابراين اگر بدون عذر تيمم كند، صحيح نيست و اگر عذر داشته باشد و برطرف شود; مثلاً آب نداشته و آب پيدا كند، تيمم او باطل مى شود.
مسأله : اگر به جاى غسل جنابت تيمم كند، لازم نيست، براى نماز وضو بگيرد. ولى اگر به جاى غسل هاى ديگر تيمم كند، با آن تيمم نمى تواند نماز بخواند و بايد براى نماز وضو بگيرد و اگر نتواند وضو بگيرد، بايد تيمم ديگرى به جاى وضو انجام دهد.
(صفحه 93)
نمــاز
اهمّيت نماز
نماز مهم ترين اعمال دينى است كه اگر مورد قبول
درگاه خداوند عالم واقع شود، عبادتهاى ديگر نيز قبول مى گردد و اگر نماز پذيرفته نشود، اعمال ديگر نيز قبول نخواهد شد.
همان طور كه اگر انسان در شبانه روز پنج نوبت خود
را در نهر آبى شستشو دهد، چركى در بدنش
نمى ماند، نمازهاى پنج گانه هم انسان را از گناهان پاك
مى كند.
سزاوار است انسان نماز را در اوّل وقت بخواند. كسى كه نماز را سبك بشمارد، مانند كسى است كه نماز نمى خواند. پيامبر اكرم(ص) فرمود: «كسى كه به نماز اهميّت ندهد و آن را سبك شمارد، سزاوار عذاب آخرت است».
شايسته است نمازگزار كارهايى كه ثواب نماز را كم مى كند بجا نياورد; مثلاً با حالت خواب آلودگى نماز نخواند و در
(صفحه 94)
نماز به آسمان نگاه نكند، بلكه كارهايى كه ثواب نماز را زياد مى كند بجا آورد; مثلاً لباس پاكيزه بپوشد، خود را خوشبو كند، دندانهايش را مسواك بزند و موهايش را شانه كند.
اقسام نماز
براى آشنايى با مسائل و احكام نماز، ابتدا يادآور
مى شويم كه نماز يا واجب است و يا مستحب. نمازهاى
واجب هم دو دسته اند; برخى از آنها تكليف هر روز
مى باشد كه بايد در هر شبانه روز و در زمانهاى خاصى بجا آورده شود و برخى ديگر نمازهايى هستند كه گاهى اوقات به سببى خاص واجب مى شود و برنامه هميشگى و هر روز نمى باشد.
نمازهاى واجب روزانه
مسأله : نمازهاى هر روز، پنج نماز و مجموع آنها هفده ركعت است.
نماز صبح : دو ركعت.
نماز ظهر : چهار ركعت.
نماز عصر : چهار ركعت.
نماز مغرب : سه ركعت.
نماز عشاء : چهار ركعت.
|
فقه
