فهرست مطالب

بپذير، بى گمان تويى كه توبه پذير مهربانى» و چون خداوند دعاى ابراهيم و اسماعيل را اجابت كرد و از ميان ذريّه آن دو، امتى فرمانبردار، برآورد و در ميان امت فرمانبردار، پيامبرى از خودشان بر انگيخت، كه آيه هاى خدا را براى آن ها بخواند و آن را پاكيزگى ببخشد و به آنان كتاب و فرزانگى بياموزد، از پى خواسته نخست، خواسته دوّمش را مطرح كرد و از خداوند خواست كه آن ها را از شرك ورزى و پرستشِ بت ها، پاك نِگه دارد تا امر (امامت) به درستى سامان يابد و (مردم) جز آنان را پيروى نكنند. براى همين بود كه گفت: مرا و فرزندانم را از پرستيدنِ بت ها، دور بدار. پروردگارا به درستى آنان (= بتان) بسيارى از مردم را گمراه كرده اند، پس هر كه از من پيروى كند، از من است و هر كه با من سركشى وَرْزَد، بى گمان تو آمرزنده اى بخشاينده اى، پس اين آيه دليل آن است كه امامان و امت فرمانبردارى كه محمد (صلى الله عليه وآله) در ميان آن ها برانگيخته شده است، جز از ذريّه ابراهيم نيستند; چرا كه فرمود: «مرا و فرزندانم را از پرستيدنِ بت ها، دور بدار».

در حقيقت حضرت ابراهيم و فرزندش اسماعيل با تعبير «وَ مِنْ ذُرّيَّتِنَا اُمَّةً مُسْلِمَةً»، از خداى تعالى دو چيز را در خواست كرده اند:

يك، بر انگيخته شدن پيامبر گرامى اسلام (صلى الله عليه وآله) .

دو، نماياندن و بر آوردنِ گروهى ممتاز از دودمان هاشم، تا پس از پيامبر بر اساس تعليم او هدايت مردم را بر عهده بگيرند.

بر اين اساس، همچنان، كه پيامبرىِ پيامبر (صلى الله عليه وآله) ، امرى ريشه دار و اصيل و از پىِ پيامبرى ابراهيم و اسماعيل است، امامت امامان معصوم كه از دودمان هاشم اند

نيز، ريشه دار و اصيل بوده و از امامت ابراهيم مايه مى گيرد. و اين ها همه، حقايقى است كه در مضمون بسيار سرشارِ خواسته هاى ابراهيم تعبيه شده است: «وَ مِن ذُرِّيَّتِنَآ أُمَّةً مُسْلِمَةً لَكَ...».⁽¹⁾

فصل چهارم: رهبرى و فرماندهىِ طالوت