جستجو در تأليفات معظم له
 

قرآن، حديث، دعا
زندگينامه
کتابخانه
احکام و فتاوا
دروس
اخبار
ديدارها و ملاقات ها
پيامها
فعاليتهاى فرهنگى
کتابخانه تخصصى فقهى
نگارخانه
پايگاه هاى مرتبط
مناسبتها
معرفى و اخبار دفاتر
صفحه اصلي  

كتابخانه فقه جامع المسائل
صفحات بعد
صفحات قبل
(صفحه 208)

نيابت



س 482 ـ پدرم وصيت كرده كه حدود /000/150 تومان از اموالش را براى او حج بجاآورم.باتوجه به اينكه كل اموال پدرم براى حج كفايت نمى كند وقبلا ثبت نام نكرده است. وقدرت رفتن به حج را نيزنداشته است. فعلا وظيفه چيست؟
ج ـ در فرض سؤال، حج واجب نيست. و چنانچه همه ورثه راضى باشند. يك حج ميقاتى براى او انجام دهيد. و در غير اين صورت مبلغ مورد وصيت را مثل ساير تركه ميت بين ورثه تقسيم كنيد.

س 483 ـ شخصى وصيت كرده كه بعد از فوتش درختهايش را براى حج او مصرف كنند، در حالى كه آنها 51 خرج حج امروز را ندارد، وظيفه چيست؟
ج ـ اگر حج بر او واجب بوده و غير از درختها اموال ديگرى داشته كه مجموعاً براى حج كافى است، لازم است همه را در حج صرف كنند. و اگر حج بر او واجب نبوده درختها را در كار خير به نيّت ميت مصرف كنند.

س 484 ـ شخصى براى حج مستحبى مبلغ معينى را وصيت كرده، و آن مبلغ حتى براى حج ميقاتى كفاف نمى دهد، وظيفه چيست؟
ج ـ در فرض سؤال آن مبلغ را به نيت موصى در كارهاى خير مصرف كنند. بلى اگر وصيت مقيد به انجام حج بوده است با فرض عدم كفاف براى حج، وصيت باطل است و آن مبلغ طبق احكام ارث بين ورثه تقسيم مى شود.

س 485 ـ دخترى كه تنها وارث زمين هاى پدر بوده و فوت كرده و قسمتى از ماتركش را اختصاص به نماز و روزه داده، آيا حج بر او واجب بوده است؟
ج ـ چنانچه با فروش قسمتى از زمين و صرف در حج، مخارجش تأمين مى شده و شرايط ديگر استطاعت وجود داشته، لازم است از تركه او حجى
(صفحه 209)

براى او انجام گيرد. اگر چه ميقاتى باشد.

س 486 ـ پدرم در سال 1363 براى حج ثبت نام كرده و در همان سال مستطيع هم بوده است. ايشان وصيت كرده اند كه بعد از فوت، اينجانب به نيابت از ايشان به حج بروم. حال كه پدرم فوت كرده است با توجه به اينكه خودم ماهيانه سى هزار تومان حقوق مى گيرم و فيش پدرم را نيز به نام خودم منتقل كرده ام و قبلاً نيز مستطيع نبوده ام و فعلاً هم قادر بر پرداخت مبلغى بالغ بر چهار صدهزار تومان نيستم. و با توجه به اينكه با اجازه حضرتعالى بر تقليد از حضرت امام(ره) باقى هستم و با توجه به شرايط مذكور آيا مى توانم به نيابت از پدرم حج به جا آورم؟
ج ـ به نظر اينجانب حج شما به نيابت از پدرتان صحيح و مجزى است ولو اينكه خود شما هم مستطيع باشيد. ولى اگر شما قدرت مالى داشته باشيد و بتوانيد پول بدهيد تا ديگرى از طرف پدرتان حج بجا آورد و شما هم با فيش پدرتان حج براى خودتان بجا آوريد در اين صورت مطابق احتياط و مطابق نظر حضرت امام(ره) مى باشد. اما اگر قدرت مالى نايب گرفتن براى پدر را نداريد. در اين صورت شما مستطيع نيستيد. و حتى به نظر مرحوم امام(ره) نيز حج نيابتى شما از پدرتان صحيح و مجزى است.

س 487 ـ كسانى كه اجير شده و با فيش حج ميّت و به نيابت از وى به حج مى روند، اگر خود نيز تمام شرايط استطاعت را دارا باشند، بجز باز بودن راه، كه آن هم با فيش حج ميّت حاصل شده است، چنانچه بتوانند مثلاً در مدينه يا جده (قبل از ميقات) براى متوفى نايب بگيرند و خودشان حج واجب خود را انجام دهند، تكليف چيست؟
ج ـ در فرض سؤال وظيفه انجام حج نيابتى است. ولى اگر براى خود حج
(صفحه 210)

انجام دهند صحيح است. هر چند معصيت كرده اند. و نايب گرفتن براى متوفى در صورتى صحيح و مجزى است كه مجاز در استنابه باشند.

س 488 ـ فيش حج متوفى، به مبلغ زيادى در بازار خريدارى مى شود، و به كمتر از آن مبلغ، مى توان براى ميت نايب گرفت، آيا مى توان از آن فيش براى رفتن به حج استفاده كرد، در حالى كه مازاد قيمت آن متعلق به ورثه است و چنانچه ميّت وارث صغير داشته باشد، چطور؟
ج ـ چنانچه وصيتى نسبت به حج بلدى نداشته باشد. مى توان از ميقات براى ميت در صورت استقرار حج براى او استنابه كرد. و فيش را در اختيار ديگرى قرار داده و ما به التفاوت، بين همه ورثه طبق قانون شرع تقسيم گردد. و در اين فرض فرقى بين داشتن صغير يا نداشتن آن نيست. و در صورت نبودن وصيت و عدم استقرار حج با وجود صغير بايد سهم صغير از مجموع فيش به هر صورت رعايت شود.

س 489 ـ حج واجبى كه در ذمه متوفى بوده آيا پسر بزرگش بايد ادا كند ؟ يا پسر كوچكش هم شرعاً جايز است بجا آورد؟
ج ـ اگر حج بر متوفى مستقر و واجب بوده. يعنى مى توانسته به حج برود و نرفته است. واجب است از اموال او برايش حج نيابتى انجام دهند. و اختصاص به پسر بزرگتر ندارد. و مى توانند هر كسى را نايب كنند. اگر چه از ميقات باشد.

س 490 ـ اگر متوفى وصيت مسلمى داشته باشد كه وارث معينى حج او را ادا كند، آيا اين وصيت معتبر خواهد بود؟
ج ـ اگر اطمينان به وصيت داريد، بايد طبق وصيت عمل كنيد.

س 491 ـ كسى كه تاكنون به حج نرفته است و اولين سفر اوست، آيا مى تواند
(صفحه 211)

از طرف شخص ديگرى براى انجام حج نايب شود؟
ج ـ بلى، مى تواند.

س 492 ـ كسى كه هنگام پذيرفتن نيابت عذرى از انجام اعمال عمره و حج ندارد، ولى در بين اعمال عذرى برايش پيش آيد، آيا به نيابت او ضرر مى زند؟
ج ـ چنانچه پيش آمدن عذر بعد از شروع در اعمال پيش بينى نمى شده، نيابت مانعى ندارد.

س 493 ـ نايب پس از عقد اجاره بلافاصله از انجام بعض اعمال معذور شد، آيا نيابت او صحيح است؟ و از مصاديق عذر طارى است يا خير؟
ج ـ پس از انعقاد اجاره، نيابت صحيح است و عذر طارى محسوب مى شود.

س 494 ـ شخصى به نيابت وارد جده شده و نمى گذارند به مواقيت معروفه برود آيا عذر طارى محسوب مى شود و صحيح است كه با نذر از جده محرم به عمره تمتع نيابى شود يا مجزى نيست؟
ج ـ در فرض سؤال با نذر از جده محرم شود و در ادنى الحل احتياطاً تجديد احرام كند و نيابتش صحيح است.

س 495 ـ كسى به نيابت به حج بلدى اقدام مى كند ولى قبل از ميقات، شخص ديگرى را به جاى خود به عنوان عمل به نيابت به كار مى گيرد، آيا اذن منوب عنه لازم است؟ و در صورت عدم اذن، اين حج مجزى است يا خير؟
ج ـ در فرض سؤال كه ظاهراً منوب عنه زنده است، نايب گرفتن ديگرى براى وى كافى و مجزى نيست. مگر اينكه از طرف او در گرفتن نايب وكالت داشته باشد.

س 496 ـ اگر در حين نيابت، نايب معذور است و يقين به عذر دارد. ولى مى داند در اثناى عمل عذر او بر طرف مى شود (مثلاً قرائت نمازش را تصحيح
(صفحه 212)

مى كند) دراين صورت آيا احرام محقق گرديده؟ و آيا نيابت درست مى باشد؟
ج ـ نيابت و احرام او صحيح است.

س 497 ـ كسى كه نمى تواند اعراب تلبيه را صحيح بگويد و يا حروف را از مخارج ادا كند، ولى با تلقين روحانى كاروان مى تواند صحيح بخواند، آيا مى تواند نايب شود؟
ج ـ در فرض سؤال، نيابت مانعى ندارد.

س 498 ـ اگر نايب در حج تمتع در ارتكاب بعضى از محرمات مضطر باشد، نيابتش صحيح است؟
ج ـ بلى نيابتش صحيح است. ولى كفاره آن به عهده خودش مى باشد.

س 499 ـ آيا صحيح است كه شخصى در بدو ورود به مدينه يا مكه ديگرى را وكالت و نيابت دهد كه قربانى او را بخرد و به موقع، آن را ذبح كند و اگر هم در بين اعمال مشكلى براى او پيش آمد و نتوانست بعضى از اعمال خود را انجام دهد اين فرد اعمال او را انجام دهد؟
ج ـ وكالت و استنابه به نحو مذكور مانعى ندارد و اگر نايب اعمالى را كه نيابت در آن صحيح است، به نيت منوب عنه انجام دهد صحيح و مبرءذمه است.

س 500 ـ كسى كه نماز او از جهت قرائت كامل نبود نايب كسى در حج شد، ولى نمازهاى طواف را نايب گرفت و طبق نظر خود، مشكل را حل كرد، آيا اين حج از منوب عنه مجزى است؟
ج ـ اگر از قرائت صحيح معذور بوده، نيابت و احرام او باطل است.

س 501 ـ خدمه كاروانها و افرادى كه به جهتى ديگر، شب عيد قربان را در مشعرالحرام نمى مانند و تنها براى انجام وقوف، از اذان صبح تا طلوع آفتاب به مشعر مى آيند و يا وقوف اضطرارى مشعر را بجا مى آورند، مى توانند در حج