(صفحه 228)
بگيرند.

س 573 ـ كودكى را محرم كرده اند و طواف مى دهند، آيا طهارت بدن و لباس كودك در حال طواف لازم است؟ و چنانچه قبل از طواف او را تطهير كنند براى يك طواف كافى است و وارسى بين طواف لازم نيست؟
ج ـ بلى لازم است. و وارسى در بين طواف لازم نيست. ولى اگر متوجه شدند كه لباس و بدن او نجس شده، احتياط اين است كه آنها را تطهير كنند.

س 574 ـ آيا نجاست معفوّ در نماز، در طواف نيز معفوّ است؟ و حكم محمول متنجس در طواف چيست؟
ج ـ احتياط واجب آن است كه از نجاساتى كه در نماز عفو شده و از محمول متنجس اجتناب شود.

س 575 ـ اگر در اثناى طواف ساتر طواف كننده كنار رفت و متوجّه نشد و به همان حال مقدارى طواف را انجام داد وظيفه اش چيست؟ و اگر بعد از طواف متوجه شد حكم چگونه است؟
ج ـ طواف صحيح است و از همانجا كه متوجه شد خود را مستور كند و طواف را تمام كند و چنانچه بعد از تمام شدن طواف متوجه شد، طواف صحيح است و اعاده لازم نيست.

س 576 ـ خانم ها در هنگام زيادى جمعيت اگر بخواهند طواف را در محدوده 5/26 ذراع بجا آورند نامحرم به آنها تنه مى زنند، تكليف آنها چيست؟
ج ـ لازم است طواف را در محدوده انجام دهند و حتى الامكان مراقب دور بودن از تنه زدن نامحرمان باشند.

س 577 ـ اگر بعضى افراد ناآگاه هنگام سعى و طواف معصيت كنند مثلاً به بدن
(صفحه 229)
زن نامحرم نگاه كنند، يا با آنان تماس پيدا كنند، آيا به طواف و سعى آنها ضرر مى زند؟
ج ـ طواف و سعى آنها صحيح است هر چند كار حرامى مرتكب شده اند.

س 578 ـ چنانچه انجام طواف مستحبى مستلزم تماس با بدن نامحرم شود، آيا انجام چنين طوافى جايز است؟
ج ـ در هنگام خلوت كه مستلزم تماس حرام نيست طواف مستحبى بجاآورد.

س 579 ـ كسى كه سه يا چهار دور از طواف را انجام داده و از انجام بقيه آن عاجز شده است، وظيفه او چيست؟
ج ـ اگر بعد از رفع عذر مى تواند اعاده يا اتمام كند بايد خودش آن را بجاآورد اگر چه با تخت روان باشد، و اگر امكان آن نيست بايد نايب بگيرد تا باقيمانده طواف را انجام دهد، و پس از طواف خود شخص نماز طواف را بخواند. و احتياط اين است كه پس از نماز، نايب طواف را از نو اعاده كند و نماز را هم خودش و هم نايب اعاده كند.

س 580 ـ آيا بيمار يا زن حائض مى تواند بلافاصله نايب بگيرد و محل شود. يا بايد تا آخر وقت صبر كند؟
ج ـ با اطمينان به بقاى عذر تا ضيق وقت، مى تواند بلافاصله نايب بگيرد و محل شود. وگرنه بنابر احتياط واجب بايد صبر كند.

س 581 ـ كسى كه طواف مى كند ناچار مى شود كه با ديوار حجراسماعيل برخورد كند، آيا طواف او اشكال پيدا مى كند؟
ج ـ خير. ولى دستش را در حال طواف نبايد روى ديوار قرار دهد.

س 582 ـ در طواف چنانچه به ركن يمانى برسد. خيال كند به حجر رسيده و
(صفحه 230)
نيت دور دوم مى كند، چون به حجرالاسود رسيد فهميد كه اشتباه كرده بر مى گردد و از ركن يمانى تا حجر طواف را ادامه مى دهد و بقيه را تكميل مى كند. آيا مقدار زيادى مضر به طوافش مى باشد؟
ج ـ در فرض سؤال، بايد طواف را اعاده كند.

س 583 ـ شخصى در شمارش شوطهاى طواف به گفته همراهش اعتماد كرده ولى در اثناى سعى يا بعد از آن به شك مى افتد كه شايد كم و زياد شده باشد، وظيفه اش چيست؟
ج ـ در فرض سؤال كه شك بعد از انصراف عارض شده اعتنا نكند و طوافش محكوم به صحت است.

س 584 ـ شخصى كه كودك را در بغل گرفته و طواف مى دهد، آيا بايد شانه چپ كودك نيز به طرف كعبه باشد؟
ج ـ بلى بايد تمام شرايط طواف در كودك نيز رعايت شود.

س 585 ـ اگر كسى بعد از وقوف در عرفات بفهمد كه طواف و سعى او در عمره تمتع باطل بوده است، چه حكمى دارد؟
ج ـ بايد طواف و نماز طواف و سعى خود را بعد از اعمال منى اعاده كند و فرقى نيست كه قبل از طواف و نماز حج اعاده كند. يا بعد از آن لكن احتياط اين است كه قبل باشد.

نماز طواف

س 586 ـ آيا لازم است نماز طواف را بعد از طواف بلافاصله بخوانند؟ و چنانچه فاصله شد وظيفه چيست؟
ج ـ بلى بنابر اقوى مبادرت لازم است و چنانچه عالماً، عامداً اخلال به فوريت كنند ظاهراً طواف باطل مى شود كه بايد پس از اعاده طواف نماز آن
(صفحه 231)
را فوراً بخوانند و چنانچه تدارك نكنند تا وقت بگذرد حج باطل است.(البته جاهل به حكم، حكم ناسى را دارد)

س 587 ـ آيا بعد از طواف بايد براى خواندن نماز در پشت مقام صبر كند تا خلوت شود؟ يا مى تواند بلافاصله كمى دورتر از مقام با رعايت الاقرب فالاقرب نماز را بخواند؟
ج ـ صبر كردن لازم نيست.

س 588 ـ آيا نماز طواف واجب، حتماً بايد پشت مقام ابراهيم (عليه السلام)انجام شود، يا هر جاى مسجد باشد كافى است؟ و اگر بايد در آنجا خوانده شود، چنانچه شخصى نماز را پشت مقام بجا نياورد، فقط معصيت كرده، يا نمازش هم باطل است؟
ج ـ لازم است پشت مقام ابراهيم و يا در يكى از دو طرف نزديك به آن انجام شود. در غيراين صورت نماز باطل است. بلى اگر امكان نداشته، با فرض اضطرار باطل نيست.

س 589 ـ هنگامى كه مسجدالحرام خلوت است، آيا نماز طواف حتماً بايد نزديك مقام خوانده شود، يا اگر در فاصله دورترى بخواند، و مقام ابراهيم(عليه السلام) بين او و كعبه قرار گيرد كافى است؟
ج ـ لازم است الاقرب فالاقرب رعايت شود.

س 590 ـ گاهى اوقات اگر بخواهد نماز طواف را نزد مقام يا پشت آن بجا آورد، طواف كنندگان به او تنه مى زنند و از حال نماز خارج مى شود، آيا مى تواند در فاصله دورترى نماز را بجا آورد؟
ج ـ اگر اطمينان دارد كه طواف كنندگان مانع از انجام نماز كامل او مى باشند، در اين صورت مى تواند در فاصله دورترى نماز بخواند.
(صفحه 232)
س 591 ـ بعضى از حجاج در پشت مقام دست به دست همديگر مى دهند تا برخى ديگر نماز طواف بخوانند، آيا اين عمل جايز است؟
ج ـ اگر موجب وهن شيعه يا اذيت ساير حجاج شود و يا مانع از طواف ديگران شود جايز نيست.

س 592 ـ كسى كه قرائت او صحيح نيست چنانچه در تصحيح نكردن قرائت مقصر باشد، تكليفش نسبت به نماز طواف چيست؟
ج ـ به هر حال چنانچه در حال اعمال، امكان تصحيح براى او وجود نداشته باشد، لازم است به همان نحو كه مى داند نماز را بخواند.

س 593 ـ نماز اكثر حجاج ناقص است، آيا با توجه بدان مى توانند بدون ضرورت به كارى كه نماز طواف نساء دارد اقدام كنند؟ در صورت عدم زمينه جهت خواندن نماز به جماعت و طرق ديگر، آيا مى توانند به نماز خود اكتفا كنند؟
ج ـ براى خودشان مانعى ندارد. و نماز طواف را همانگونه كه مى توانند بخوانند.

س 594 ـ در توضيح المسائل مسأله 902 فرموده ايد: اگر زن در كنار مرد يا جلوتر بايستد و با هم وارد نماز شوند، نماز هر دو باطل است، آيااين حكم در مسجدالحرام يا نماز طواف با زنان اهل سنت هم، جارى مى شود؟
ج ـ اين حكم نسبت به مسجدالحرام و غيره فرق نمى كند، ولى رعايت اين مسأله در نماز با زنهاى اهل سنت لازم نيست و نماز با آنها و در كنار آنها اشكال ندارد.

س 595 ـ ترك عمدى نماز طواف چه حكمى دارد؟
ج ـ ظاهر اين است كه اگر آن را از روى علم و عمد ترك كند و وقت تدارك