(صفحه 346)
زارعين منتقل گرديده است و اينك در اجراى قانون ابطال اسناد رقبات كه اسناد زارعين باطل گرديده است حاضر به واگذارى اراضى به دليل مجهول بودن پلاك نمى باشند، سؤال اين است: با توجه به اينكه كل مزرعه موقوفه بوده اراضى فوق حكم وقف را دارند يا خير؟
ج ـ به طور كلى هر جا كه يقين داريد وقف شده است حكم وقف را دارد. اگر چه از لحاظ سند اشتباه شده باشد، و مجهول بودن از لحاظ ثبت ضررى به وقف نمى زند.

س 915 ـ آيا شهردارى از زمينهايى كه در اختيار دارد مى تواند براى مسجد وقف كند؟
ج ـ بلى، همانگونه كه شخص مى تواند وقف كند، شهردارى و يا هيأت امناء مى توانند زمينى كه در اختيار دارند وقف كنند.
(صفحه 347)

وصيــت

س 916 ـ شخصى بارها به پسرش گفته تو وصى من هستى و پسر قبول نكرده است، در مرض موت پدر مجدداً او را وصى خود قرار مى دهد و پسر با وجود اينكه ناراضى است به جهت احترام پدر در ظاهر سكوت مى كند، آيا اجراى چنين وصيتى براى پسر واجب است؟
ج ـ در فرض سؤال بنابر احتياط واجب پسر بايد به وصيت پدر عمل كند.

س 917 ـ شخصى به ديگرى مى گويد كه اين مقدار از املاكم بعد از فوتم مال تو باشد، آيا اين عمل هبه محسوب مى شود يا وصيّت؟
ج ـ ظاهراً اين عمل وصيت محسوب مى شود.

س 918 ـ شخصى از دنيا رفته و از وى وصيتنامه اى به دست خط خودش باقى مانده لكن فاقد امضاء است، آيا ورثه نسبت به اجراى مفاد وصيتنامه وظيفه اى دارند؟
ج ـ اگر مطمئن هستند كه آن نوشته وصيتنامه او است بايد طبق آن عمل كنند، گرچه فاقد امضاى وصيت كننده باشد.

س 919 ـ متوفى با اينكه پدرش زنده است، شخص امينى را وصىّ خود قرار
(صفحه 348)
داده، پدرش مى گويد پدر ولايت بر فرزند دارد، لذا وصيتنامه قابل اجرا نيست و وصىّ حق دخالت ندارد، حكم شرعى چيست؟
ج ـ در فرض سؤال اگر وصيت مربوط به كفن و دفن و تجهيز باشد احتياط واجب آن است كه اين امور با اجازه وصىّ و پدر انجام شود اما اگر مربوط به امور ديگر است اختيار با وصىّ است و پدر شرعاً حق دخالت ندارد.

س 920 ـ اگر شخص وصيت كند بعد از مرگ تا زمانى كه همسرش زنده است تركه او را تقسيم نكنند، و بر اين اساس وصيت نامه هم تنظيم شده باشد، آيا عمل به اين وصيت لازم است؟
ج ـ چنين وصيتى تا ثلث اموال ميت مشروع و نافذ است.

س 921 ـ شخصى وصيت به ثلث كرده ولى معلوم نكرده ثلث را از پول نقد او بدهند، آيا ورثه و وصى مى توانند ثلث را از اموال منقول ميت بپردازند و در نتيجه سهم الارث همسر كمتر مى شود يا بايد از مجموع اموال بپردازند؟
ج ـ ثلث از مجموع اموال خارج مى شود و بايد بالنسبه توزيع گردد به نحوى كه هيچ كدام از ورثه متضرر نشوند و شخص وصى يا ساير ورثه اختيار ندارند بگونه اى كه خودشان مى خواهند عمل كنند.

س 922 ـ شخصى فوت كرده و مديون است و وصيت نكرده و اموال منقول و غيرمنقول دارد اگر بدهى او را از اموال منقول و نقدى او بدهند سهم الارث همسرش كمتر مى شود و همينطور مخارج كفن و دفن او به چه نحوى محاسبه شود؟
ج ـ در فرض سؤال بدهيهاى ميت كه بر ذمه او بوده و مخارج كفن و دفن او به مقدار واجب بر همه اموال منقول و غيرمنقول او توزيع و از مجموع پرداخت شود بطورى كه هيچ يك از ورثه متضرّر نشوند.
(صفحه 349)

س 923 ـ آيا وراث مكلف به پرداخت مهريه همسر ميت به صورت يكجا هستند و يا مى توانند آن را به صورت قسطى پرداخت كنند؟
ج ـ ورّاث قبل از اداى دين ميّت از اصل مال ميّت و قبل از عمل به وصيّت، نمى توانند در ارث تصرّف كنند و مهريه زن جزء ديون ميّت مى باشد كه بايد قبل از تقسيم و تصرّف در ارث بپردازند.

س 924 ـ شخصى براى ثلث اموال خود محل مصرفى را معين كرده و علاوه بر آن اظهار داشته است كه مهريه همسر او كه اكثريت اموال او را شامل مى شود بدهند. بيان فرماييد: اولاً چنين وصيتى وجهه شرعى دارد؟ ثانياً پرداخت مهريه بر ساير وراث واجب است؟ ثالثاً تقدم و تأخر در ذكر موارد فوق (ثلث و مهريه) تغييرى در حكم دارد؟
ج ـ مهريّه، دين محسوب مى شود كه بايد از اصل مال پرداخت شود و اگر وصيّت هم نكرده بود بايد از اصل مال مى پرداختند و آنچه از مال بعد از اداى ديون ميّت باقى ماند ثلث آن صرف مصرفى مى شود كه معيّن كرده است و بقيّه بين ورثه كما فرض الله تقسيم مى شود.

س 925 ـ پدر اين جانب وصيت كرده كه جنازه او را به كربلا برده و در آنجا دفن كنند و فعلاً مدت 30 سال است كه فوت كرده و هنوز امكان عمل به وصيت پيدا نشده است، تكليف اين جانب را روشن فرماييد.
ج ـ به طور كلى عمل به وصيت مقيد به زمان خاصى نيست. لذا هنگام قدرت و امكان لازم است طبق وصيت عمل كنيد.

س 926 ـ اگر كسى نسبت به تمام ماترك خود وصيت كند و همه ورثه نيز در آن زمان با وصيت موافقت كرده اند، آيا پس از فوت موصى وصيت مزبور نافذ است؟
(صفحه 350)
ج ـ در فرض سؤال كه ورثه در زمان حيات موصى اجازه داده اند وصيت در كل نافذ است.

س 927 ـ شخصى وصيت كرده كه پس از مرگ او اعمالى را برايش انجام دهند و مقدارى از املاك خود (كمتر يا مساوى ثلث) را نيز براى انجام آن اعمال در نظر گرفته است پس از مرگ او قيمت املاك افزايش يافته و علاوه بر عمل به وصيت مقدارى از آن زياد مى آيد، بيان فرماييد اين مقدار متعلق به كيست؟
ج ـ اگر به تمام وصيت عمل شده است، آنچه زياد آمده بايد بين ورثه (مطابق احكام ارث) تقسيم شود.