(صفحه 82)
و جوش آمده و در حال جوش و كف مى باشد، در ظرف بزرگترى بريزيم و در قسمت خالى ظرف دوم مجدداً انگور بريزيم تا پر شود؟
ج ـ تبديل ظرف انگور جوش آمده به ظرف بزرگتر و ريختن انگور در آن، تا پرشود مانع ندارد و بعد از سركه شدن تماماً پاك و حلال است.

س 86 ـ شخصى مقدارى كشمش جهت سركه ريخته، و در ضمن چند دانه نخود هم داخل آن كرده، پس از ترش شدن آيا پاك است؟
ج ـ چنانچه نخود را براى علاج ريخته باشد پاك است.

س 87 ـ الكل صنعتى و الكل طبى، شامل ماده اصلى سكرآور شراب يعنى الكل مى باشد، و اگر كسى اينها را بخورد حالت مستى پيدا مى كند، در فرض سؤال كه الكل، مايع مى باشد آيا نجس است؟
ج ـ اوّلاً از قرار معلوم الكل مُسكر بالفعل نيست و بدون امتزاج با آب و تنزل درجه غلظت آن مُسكر نمى شود، لذا اين گونه مسكريت سبب حكم به نجاست آن نمى شود و مى توان گفت ادله مربوطه به خمر ومسكر اختصاص دارد به مُسكراتى كه بطور طبيعى و متعارف قابل شرب و موجب سكر مى شود و از الكل كه از مستحدثات است انصراف دارد و شامل آن نمى شود.
ثانياً بطورى كه افراد مطلع كه مصرف كنندگان خمر و الكل را ديده اند مى گويند، سكر حاصل از خمر، سكر به خصوصى است و هرگز آن نوع سكر با مصرف الكل حاصل نمى شود، بلكه مصرف آن، تنها موجب نوعى اغماء و مسموميت و تخدير مى شود، بنابراين بين آنها اختلاف ماهوى و ذاتى وجود دارد اگر چه از لحاظ شيميايى عنصر مشتركى داشته باشند، لذا الكل محكوم به طهارت است و بر فرض شك هم، اصالة الطهارة جارى است.
(صفحه 83)

س 88 ـ اگر پيه را از كشورهاى غيراسلامى وارد كنند، و با آن صابون بسازند، چه حكمى دارد؟
ج ـ محكوم به طهارت است و محتمل است كه كشور غيراسلامى از كشور اسلامى وارد و پس از آن صادر كرده باشد و در هر صورت مصرف آن اشكال ندارد، بلى اگر بدانند از حيوانى است كه ذبح اسلامى نشده يا بدانند پيه خوك يا ساير حيوانات حرام گوشت است، نجس است.

س 89 ـ آيا دارويى كه از مواد نجس تهيه مى شود نجس است؟ ملاقى آن چطور؟
ج ـ بلى نجس است و ملاقى آن نيز نجس مى شود.

س 90 ـ اينجانب مى دانم نان بعض نانواييها پاك نيست، وظيفه ام چيست؟
ج ـ اگر نان تمام نانواييهايى كه شما علم به نجس بودن بعضى از آنها داريد مورد ابتلاى شما باشد، يعنى ممكن است از نان يكايك آنها، ولو به تناوب، مصرف كنيد، در اين صورت بايد از همه آنها اجتناب كنيد، اما اگر يكايك آنها مورد ابتلاى شما نيست و عادتاً ممكن نيست از نان همه آنها استفاده كنيد، در اين صورت اجتناب لازم نيست.

س 91 ـ خون كمى در لباس اينجانب وجود دارد و نمى دانم چه خونى است، آيا محكوم به نجاست است؟
ج ـ با فرض اينكه نمى دانيد چه خونى است و احتمال مى دهيد خون حيوانى باشد كه خون جهنده ندارد، يا مثلاً خون پشه و امثال آن باشد، محكوم به طهارت است.

س 92 ـ گاهى رطوباتى از محل غائط خارج مى شود، آيا پاك است؟
ج ـ پاك است مگر اينكه همراه با ذرّات نجاست باشد.
(صفحه 84)

س 93 ـ تطهير مخرج بول چگونه است؟
ج ـ شلنگ كه به آب لوله كشى متصل است، يك مرتبه شستن كفايت مى كند ولى با آب قليل بايد دومرتبه شسته شود، بلى اگر مجراى بول آلوده به بول نباشد، با آب قليل هم يك مرتبه پاك مى شود ولى بهتر است دومرتبه بشويند.

س 94 ـ شخصى در حال تخلّى، رو به قبله يا پشت به قبله نشسته است، آيا واجب است به او تذكر دهيم؟
ج ـ چنانچه عالم به حكم وموضوع است (يعنى مى داند كه اين عمل حرام است و قبله را هم مى داند) در اين فرض، از باب امر به معروف و نهى از منكر، واجب است به او تذكر دهيد و اگر جاهل به حكم است (يعنى نمى داند كه تخلى، رو به قبله و پشت به قبله حرام است) در اين فرض، از باب وجوب ارشاد جاهل، واجب است مسأله را به او تذكر دهيد، و اگر جاهل به موضوع است (يعنى مسأله رامى داند ولى نمى داند كه سمت قبله نشسته) در اين صورت تذكر واجب نيست.

س 95 ـ توالت ساختمان حدود 7 الى 10 درجه از قبله انحراف دارد، آيا اين مقدار تمايل و انحراف اشكال دارد؟
ج ـ بطور كلى چنانچه انحراف و تمايل به مقدارى باشد كه در حال تخلى عرفاً رو به قبله يا پشت به قبله صدق نكند، اشكال ندارد.

س 96 ـ شخصى با دست نجس مرطوبى با كسى مصاحفه مى كند، آيا لازم است به او اطلاع دهد؟
ج ـ بلى، اگر بهوسيله دستِ نجس، دست او رانجس كرده و اوبا آن دست غذا مى خورد، يابدون تطهير براى نماز وضومى گيرد، لازم است به اواطلاع دهد.
(صفحه 85)

س 97 ـ اگر انسان اشياء ديگران را نجس كند، آيا بايد به آنها بگويد؟
ج ـ اگر آن چيز را، صاحبش در كارى كه شرط آن طهارت واقعى است استعمال مى كند، مثل خوردن وآشاميدن و آب وضو و غسل، واجب است نجس بودن آن را به صاحبش بگويد، اما اگر شرط استعمال آن طهارت واقعى نيست، مثل نجس بودن لباس يا فرش، لازم نيست بگويد، اگر چه بداند صاحبش در آن يا روى آن نماز مى خواند.

س 98 ـ چيزى است كه احتمال نجس بودن آن را مى دهم و شايد با تجسّس و سؤال، نجس بودن آن معلوم شود، آيا تجسّس و سؤال لازم است؟
ج ـ اگر حالتِ سابق آن را از جهت پاكى و نجسى نمى دانيد و طهارت يا نجاست آن مشكوك است، تجسّس وسؤال لازم نيست و محكوم به طهارت است.

وسواسى

س 99 ـ به چه كسى وسواسى گفته مى شود و حكم آن چيست؟
ج ـ كسى كه از حدّ متعارف خارج شود وسواسى است و نبايد به وسوسه اعتنا كند، وسواس و وسوسه از شيطان است و جايز نيست.

س 100 ـ وظيفه وسواسى چيست و راه نجات او چه مى باشد؟
ج ـ وظيفه او بى اعتنايى است و بايد در مسائل طهارت نجاست، وضو و غسل مثل متعارف مردم عمل كند و با بى اعتنايى مكرر اين حالت را از خود رفع و برطرف كند.

س 101 ـ شخصى است كه زياد شك مى كند و همه چيز را نجس مى داند، در مهمانى ها غذا را نجس مى داند، در و ديوار را نجس مى داند، و... آيا چنين
(صفحه 86)
عقيده و رويّه اى صحيح است؟
ج ـ نبايد به شك اعتنا كند و بايد بنا را بر طهارت بگذارد و چنين رويه و عقيده اى خلاف شرع و خلاف عقل و عرف و پيروى از شيطان است و مسلمان بايد طبق دستورات اسلام عمل كند.

س 102 ـ بعضى افراد در وضو و غسل بيش از اندازه آب مى ريزند و دست به صورت و دستها و بدن خود مى كشند و مى گويند احتياطاً دست مى كشيم و نيز بعضى از خانمها در شستن و آب كشيدن لباس و غيره و يا براى وضوى نماز، آب زياد مصرف مى كنند و گاهى روزانه و چه بسا قبل از هر وضو و نماز پاهاى خود را آب مى كشند و مى گويند: پاى ما احتياط داشت، يا به دلمان نمى چسبد و احتياط خوب است، بفرماييد: آيا اين اعمال وجهه شرعى و رجحان دارد و احتياط است يا خلاف شرع و خلاف احتياط است؟
ج ـ اشكالى نيست كه احتياط فى نفسه (يعنى به لحاظ اينكه در بعض موارد موجب يقين عمل به وظيفه و سبب رسيدن به واقع مى شود)، خوب است و رجحان شرعى دارد، ولى گاهى عوارض سوء و پيامدهاى خلاف شرع و عقل دارد و در چنين مواردى احتياط نه تنها رجحان ندارد، بلكه احتياط در ترك احتياط است، مثلاً اگر احتياط كردن انسان را در معرض وسواس قرار دهد، يعنى اگر بيش از حدّ دست كشيدن و آب زياد از اندازه ريختن و دست و پا و لباس را بى جهت آب كشيدن انسان را به وسواس و وسوسه گرفتار كند خلاف شرع و حرام است، همانطور كه مرحوم سيد(قدس سره) در عروة الوثقى (1) و ديگر علماى عظام فرموده اند.

---