چنين شود. و در صورت شك نيز فرزند به آن پدر و مادر ملحق مى شود، زيرا ملاك در الحاق فرزند به پدر و مادر، زوجيّت شرعى است.

برداشتن تخمدان و پيوند آن

ـ برداشتن تخمدان اگر موجب عقيم شدن زن گردد، جايز نيست و امّا اگر برداشتن آن ضرورت داشته باشد، گرچه موجب عقيم شدن بشود جايز است ولى بايد از مقدمات حرام اجتناب شود.

ـ پيوند زدن تخمدانِ زنى به زن ديگر شرعاً جايز است و بعد از آن كه جزء بدن او شد، تخمدان او مى باشد و فرزندى كه از او متولد شود، فرزند خود اوست و با زنى كه تخمدان را براى پيوند از او برداشته اند، هيچ نسبتى ندارد، ولى بايد در همه مراحل پيوند و جراحى، از ارتكاب حرام اجتناب شود.

برداشتن بيضه و پيوند آن

ـ برداشتن بيضه مرد اگر موجب عقيم شدن گردد، اشكال دارد، مگر در موارد ضرورى كه در آن صورت هم بايد از مقدمات حرام اجتناب شود.

ـ پيوند زدن بيضه مردى به مرد ديگر شرعاً جايز است و پس از آن كه جزء بدن شد، بيضه او محسوب مى شود و فرزندى كه از نطفه او متولد شود، فرزند خود اوست و با مردى كه بيضه او را براى پيوند برداشته اند، هيچ نسبتى ندارد، ولى بايد در همه مراحل پيوند و جراحى از ارتكاب حرام اجتناب شود.

فصل هشتم:
سقـط جنيـن

جايگاه حقوقى انسان در فرهنگ اسلامى بر آشنايان به آن پوشيده نيست; به گونه اى كه از نطفه آغازين و حتى يك روزه انسان داراى ارزش و حق است و بر ديگران لازم است آن را رعايت كنند وگرنه موجب ضمان است. از ديدگاه اسلام فرزند انسان در بعد تربيتى حتى پيش از تكوين و به هنگام انتخاب همسر داراى حق است. اساساً در بُعد حقوق انسانى، جان، آبرو و مال، سه عنصر اساسى و بنيادين است و رعايت اين سه، براى همگان ضرورت دارد. از اين رو كسى بر بازدارى و منع از پديد آمدن نطفه آدمى مجاز نيست و حتى براى چنين كارى در شريعت مقدس اسلام، ديه مشخص وضع شده است تا چه رسد به نطفه پديد آمده كه در مراحل مختلف، اقدام به سقط يا فراهم آوردن موجبات آن، افزون بر معصيت موجب ضمان و ديه است. مراحل يادشده كه احكام جداگانه آن خواهد آمد به قبل از دميده شدن روح در جنين محدود مى شود، اما بعد از چهارماهگى، جنين در حكم انسان كامل است و حرمت سقط آن شديدتر و ديه آن، ديه انسان كامل است.

على رغم ديدگاه هاى اومانيستى ـ كه انسان را حيوانى هوشمند مى شمارد و متأسفانه امروزه آبشخور رشته هاى علوم جديد شده است ـ انسان حتى از نظر فيزيكى با ديگر موجودات عالم آفرينش قابل مقايسه نيست تا چه رسد به ابعاد روحى و معنوى وى. گوشه اى از اين توجه را به خوبى از احكام حقوقى اسلام درباره انسان ـ مانند آنچه در اين فصل به آن پرداخته ايم ـ مى بينيم.

دقت در برآيند و بازتاب اجتماعى و تربيتى و حقوقى هريك از احكام خُرد و كلان در اين قلمرو مبيّن اتصال شريعت مبين اسلام به وحى آسمانى است.

حرمت سقط جنين و پيامدهاى شرعى آن

ـ سقط جنين حرام است، پس بر زن حامله جايز نيست چيزى بخورد يا كارى انجام دهد كه موجب سقط جنين او بشود، حتى اگر زنى از زنا باردار شود، جايز نيست بچه اش را سقط كند.

ـ از آن جهت كه سقط جنين جايز نيست، پزشك يا شخص ديگرى كه چنين عملى را انجام دهد علاوه بر ارتكاب گناهى بزرگ، بايد بداند:

الف: ديه سقط جنين بر او واجب است;

ب: وجهى كه بابت اجرت اسقاط جنين دريافت مى كند حرام است;

ج: دربعضى مواردكفّاره هم بر او واجب مى شود كه شرح آن در مسائل آينده خواهدآمد.

ـ حرمت سقط جنين و ديه آن در صورتى است كه بدانيم جنين زنده است هر چند با شهادت دو نفر از اهل خبره و به مجرد اين كه حركت