پزشكى در صورتى كه صاحبان تصاوير ناشناخته باشند و از روى شهوت و لذت جويى نباشد و مفسده اى نيز بر آن مترتب نشود، اشكال ندارد.

ـ نگاه استاد و دانشجويان به بدن نامحرم و عورتين ميّت در موقع تشريح به مقدار لازم و ضرورت اشكال ندارد.

ـ معاينه بيماران غيرمجانس و نگاه و لمس بدن و عورت آنان توسط دانشجويان اگر جزء موارد ضرورى ـ معالجه بيماران هرچند در آينده منحصراً متوقّف بر آن باشد ـ براى كسب تجربه و آگاهى از نحوه درمان و نجات جان بيماران باشد و اين هدف، با معاينه بيماران همجنس تحقق نيابد، اشكال ندارد، ولى بايد به مقدار ضرورت اكتفا نمايند.

ـ معاينه بيماران غيرمماثل و نگاه به بدن آنان براى انجام كارهاى تحقيقاتى، اگر معالجه بيماران ـ هرچند در آينده ـ متوقّف بر آن باشد اشكال ندارد، ولى لازم است به مقدار ضرورت اكتفا شود.

كلاس هاى مختلط

ـ حضور مختلط دانشجويان دختر و پسر در كلاسهاى آموزش و تشريح و صحبت كردن آنان با يكديگر با رعايت حجاب شرعى و عفاف اشكال ندارد.

ضمانت

ـ در معاينات و درمان هايى كه توسط دانشجويان، انترن ها و رزيدنت ها صورت مى گيرد اگر ضرر و خسارت مالى يا جانى متوجه بيمار گردد، ضمان به عهده فردى است كه معاينه يا درمان مستند به اوست و در

صورت تعدّد معاينه و درمان كنندگان، ضمان متوجه همه آنان خواهد بود.

ـ استفاده شخصى استادان و دانشجويان علوم پزشكى ازامكانات دولتى وآنچه كه هزينه آن ازطرف بيماران تأمين مى شود، جايزنيست. ودر صورت استفاده ضامن هستند.

فصل دوّم:
تشريح و كالبد شكافى

از ديرباز، تشريح علمى و عملى در آموزش هاى پزشكى جايگاه ويژه اى داشته است. شكّى نيست كه شناخت و درمان بسيارى از بيمارى ها از رهگذر تشريح، ميسّر و آسان شده است. تشريح علمى بدن انسان هيچ اشكال شرعى ندارد، ليكن تشريح عملى بدن و اندام ميّت از ديدگاه شرع مقدس اسلام با احكام ويژه اى همراه است. در تشريح موضوعات متعددى وجود دارد كه در اين فصل، احكام هريك از آنها خواهد آمد.

الف: تشريح جسد غيرمسلمان

ـ تشريح جسد غيرمسلمان و قطع اعضاى او براى آموزش و پيوند، مطلقاً جايز است، و اگر حيات مسلمانى بر اين تشريح متوقّف باشد واجب است، مگر اين كه اولياى او مخالفت كنند و فتنه و فسادى به دنبال داشته باشد.

ب: تشريح جسد مسلمان

ـ تشريح جسد مسلمان ـ از لحاظ حكم اوّلى ـ جايز نيست و اگر