فصل اوّل:
آموزش پزشكى

در فرهنگ اسلامى آموزش پزشكى از جايگاه ممتازى برخوردار است; زيرا به نجات جان بيماران، درمان و يا كاستن رنج آنان مى انجامد. آموزش پزشكى براى دستيابى به اين هدف والا، براى دانشجويانِ گرايش هاىِ مختلف اين رشته حياتى و نيز رشته هايى كه به گونه اى با پزشكى مرتبط هستند، با موضوعاتى همراه مى شود كه در قلمرو اخلاق اسلامى و فقه، احكام ويژه اى دارد.

همانگونه كه بيماران نيز در اين ارتباط احكام خاصى دارند، پزشكان، دانشجويان، پرستاران و... از نظر شرعى در آموزش هاى خويش، موظف به فراگيرى و به كار بستن احكام يادشده هستند. در اين فصل به بيان مسائل و احكام شرعى در ارتباط با آموزش هاى پزشكى مى پردازيم.

الف: آموزش پزشكى

ـ آموزش و فراگيرى مسائل پزشكى در رشته هاى گوناگون مورد نياز جامعه اسلامى و سبب نجات جان بيماران مسلمان باشد، واجب است

و در اين راستا بر مسئولان نظام اسلامى واجب مى شود زمينه لازم براى پرورش پزشكان مرد و زنِ مورد نياز جامعه اسلامى را فراهم سازند.

ـ دانشگاه ها و دانشكده هاى پزشكى بايد برنامه هاى آموزشى خود را منطبق با نيازهاى بهداشتى و درمانى جامعه اسلامى در راستاى تأمين تخصص هاى لازم پايه ريزى كنند.

ـ فراگيرى مسائل پزشكى، روان پزشكى، روان شناسى و... تا جائى كه براى معالجه بيماران مسلمان لازم است ـ هركدام نسبت به گرايش پزشكى خويش ـ واجب كفايى است.

ـ آموزش هاى تخصصى و فوق تخصصى هريك از رشته ها و گرايش هاى پزشكى، پيراپزشكى، روان شناسى و... براى متخصصين رشته هاى فوق ـ قبل از مبادرت به معاينه و معالجه بيماران ـ واجب كفائى است.

ـ كسانى كه به شغل پرستارى مى پردازند، بايد آموزش هاى لازم را ـ به ويژه آنچه در رابطه با حيات و مرگ بيماران مى باشد ـ فرا گيرند.

ـ بر زنان و دختران مسلمان لازم است تا با تحصيل كردن در رشته هاى مختلف پزشكى، خصوصاً زنان و زايمان، نيازهاى زنان مسلمان را برآورده سازند; تا ديگر احتياجى به دخالت مردان نباشد.

ـ اگر حفظ جان بيماران در آينده متوقف بر آموزش مسائل مربوط به زنان و زايمان باشد، فراگيرى آنها توسط مردان اشكال ندارد.

احكام نگاه و معاينه پزشكى

ـ نگاه به تصاوير عريان و نيمه عريان كتاب ها و فيلم هاى آموزشى