(صفحه 140)
دارد و نشستن در ماشين و امثال آن اگرچه بداند سهواً چشمش به آينه مى افتد اشكال ندارد. ولى احتياط آن است كه يا آينه را بردارد يا چيزى روى آن بيندازد.
مسأله 415 ـ عكسبردارى و فيلمبردارى در حال احرام مانعى ندارد، اگر چه مستلزم نگاه به لنز و شيشه دوربين باشد.
مسأله 416 ـ نظر كردن در آينه كفاره ندارد، و مستحب است بعد از نگاه كردن لبيك بگويد.
ماليدن روغن و پماد چرب
مسأله 417 ـ ماليدن روغن و پماد اگر چه بوى خوش نداشته باشد بنابر اقوى حرام است، ولى كفاره ندارد. و اگر مشتمل بر بوى خوش باشد بنابر احتياط واجب كفاره آن يك گوسفند است.
مسأله 418 ـ اگر روغن يا پماد مشتمل بر بوى خوش باشد، چنانچه بوى خوش آن تا وقت احرام باقى بماند قبل از احرام نيز نبايد استعمال كند.
مسأله 419 ـ پمادهايى كه براى عرق سوز شدن بدن و
(صفحه 141)
مداوا به كار مى رود به مقدار ضرورت مانعى ندارد.
ناخن گرفتن
مسأله 420 ـ گرفتن ناخن دست يا پا، با هر وسيله اى كه باشد جايز نيست. مگر اينكه بقاى آن موجب اذيت و آزار محرم شود.
مسأله 421 ـ اگر انگشت زائد يا دست و پاى زائد نيز داشته باشد بنابر احتياط واجب نبايد ناخن آن را بگيرد.
مسأله 422 ـ محرم نمى تواند ناخن خود را بگيرد. ولى مى تواند ناخن ديگرى را بگيرد. بنابراين گرفتن ناخن محرم ديگر به قصد تقصير براى محرم مانعى ندارد و صحيح است.
مسأله 423 ـ در حرمت گرفتن ناخن فرقى نمى كند كه محرم خودش ناخن بگيرد يا ديگرى ناخن او را بگيرد.
مسأله 424 ـ گرفتن يك يا چند ناخن دست يا پا كفاره دارد. و كفاره هر ناخن يك مُد طعام است. ولى اگر ناخن تمام انگشتان دست يا پا يا هر دو را در يك مجلس بگيرد كفاره آن يك گوسفند است.

(صفحه 142)
مسأله 425 ـ اگر مجموع ناخنهاى دست را در يك مجلس و مجموع ناخنهاى پا را در مجلس ديگر بگيرد بايد دو گوسفند كفاره بدهد.
مسأله 426 ـ اگر مجموع ناخنهاى دست و چند ناخن پا، يا مجموع ناخنهاى پا و چند ناخن دست را در يك مجلس بگيرد يك گوسفند كفاره دارد.
ازاله مو
مسأله 427 ـ ازاله مو از بدن خود يا ديگرى به هر وسيله اى كه باشد براى محرم حرام است، مگر در موارد ضرورت.
مسأله 428 ـ در فرض سابق فرقى نمى كند كه محرم خودش موى خود را ازاله كند يا ديگرى با اجازه او موى او را ازاله كند. اما اگر ديگرى موى محرم را بدون اختيار وى ازاله كند اشكالى ندارد و كفاره هم ثابت نمى شود.
مسأله 429 ـ اگر محرم از ديگرى ـ محل باشد يا محرم ـ ازاله مو كند كفاره بر او نيست، هر چند در صورت علم و عمد معصيت كرده است.

(صفحه 143)
مسأله 430 ـ در فرضهاى سابق فرقى نمى كند كه مو كم باشد يا زياد، مو را كوتاه كند يا بتراشد يا آن را بكند. بنابراين اگر عمداً دست خود را به سر و صورت يا ساير اعضاى بدن بكشد با علم به اينكه مو كنده مى شود حرام است و كفاره دارد.
مسأله 431 ـ اگر هنگام وضو يا غسل مويى بدون قصد كنده شود اشكال ندارد.
مسأله 432 ـ كفاره تراشيدن يا ازاله موى سر به احتياط واجب يك گوسفند است.
مسأله 433 ـ اگر محرم به جهت ضرورت سر خود را بتراشد، يا به وسيله ديگر موى سر را ازاله كند هر چند گناه نكرده ولى بايد كفاره بدهد. و كفاره آن يكى از موارد زير است:
1 ـ 12 مد طعام به 6 مسكين بدهد.
2 ـ سه روز روزه بگيرد.
3 ـ يك گوسفند قربانى كند.
مسأله 434 ـ كفاره ازاله موى زير هر دو بغل يك گوسفند است. و كفاره ازاله موى زير يك بغل به احتياط
(صفحه 144)
واجب يك گوسفند است.
مسأله 435 ـ اگر در غير از غسل و وضو دست به بدن خود بكشد و يك مو يا بيشتر بيفتد احتياط آن است كه يك كف طعام صدقه بدهد.
سايه قرار دادن
مسأله 436 ـ زير سايه قرار دادن بدن براى مردان در حال حركت و طى مسير در سفر ـ پياده يا سواره ـ حرام است. ولى براى زنان و كودكان اشكال ندارد.
مسأله 437 ـ در زير سايه قرار دادن فرقى بين سر و بدن نيست. لذا نشستن در ماشين سرپوشيده و سر خود را از شيشه يا سقف بيرون كردن خلاف احتياط وجوبى است.
مسأله 438 ـ حرمت استظلال آنجايى است كه محرم خود را زير سايبان مانند چتر و سقف قرار دهد. ولى اگر در كنار مانع باشد و خود را در سايه آن قرار دهد اشكالى ندارد، مثلا دركنار ماشين يا ديوار حركت كند هر چند خلاف احتياط استحبابى است.