(صفحه 40)

شرايط وجوب حجة الاسلام

مسأله 58 ـ حج با چهار شرط واجب مى شود:
1 ـ بلوغ.
2 ـ عقل.
3 ـ حرّيت و برده نبودن.
4 ـ استطاعت.
بدون هر يك از اين شرايط حج واجب نيست، و اگر انجام شود كفايت از حجة الاسلام نمى كند. بنابراين اگر بعد از بلوغ مستطيع شد واجب است به حج برود.
1 ـ بلوغ:
مسأله 59 ـ اگر كودك حج بجا آورد حج او صحيح است. ولى كفايت از حجة الاسلام نمى كند. بنابر اين اگر بعد از بلوغ مستطيع شد واجب است به حج برود.
مسأله 60 ـ اگر كودك مميز براى حج محرم شود و
(صفحه 41)
قبل از درك مشعرالحرام بالغ شود كفايت از حجة الاسلام مى كند. ولى احتياط مستحب تكرار حج در صورت استطاعت است.
مسأله 61 ـ كسى كه گمان مى كرد بالغ نشده و قصد حج استحبابى كرد و بعد معلوم شد كه بالغ بوده حج او كفايت از حجة الاسلام نمى كند. مگر اينكه قصد حجى را كه به عهده اوست كرده باشد ولى فكر مى كرده حج استحبابى است.
مسأله 62 ـ كودك نابالغ قبل از اينكه در ميقات محرم شود اگر بالغ شد چنانچه از همان جا مستطيع باشد حج بر او واجب مى شود و كفايت از حجة الاسلام مى كند.
2 ـ عقل:
مسأله 63 ـ اگر مجنون را رجاءاً محرم كنند و او را همچون كودك وادار كنند كه اعمال عمره و حج را انجام دهد چنانچه قبل از درك مشعر عاقل شود كفايت از حجة الاسلام مى كند. ولى احتياط مستحب آن است كه در صورت استطاعت در سالهاى بعد حج را اعاده كند.

(صفحه 42)
مسأله 64 ـ احتياط آن است كه مجنون را به اذن ولىّ شرعى او محرم كنند.
3 ـ حريت و برده نبودن.
4 ـ استطاعت.

(صفحه 43)

استطاعت

مسأله 65 ـ كسى كه مستطيع باشد نمى تواند حج خود را به ديگرى واگذار كند.
مسأله 66 ـ كسى كه شرايط استطاعت را دارا است اگر چه غافل يا جاهل به وجوب حج باشد، حج بر او مستقر مى شود. و همچنين است اگر معتقد به عدم حصول شرايط استطاعت باشد و حج نرود سپس كشف خلاف شود.
مسأله 67 ـ اگر رفتن به حج موجب كار حرامى بشود بايد ملاحظه اهميت حج و كار حرام را بكند، و اگر اهميت حج بيشتر بود بايد به حج برود و الاّ نبايد برود.
مسأله 68 ـ اگر اهميت كار حرام بيشتر بود ولى با انجام آن به حج رفت با اينكه معصيت كرده اما حج او صحيح است.
مسأله 69 ـ مستطيع بايد خودش حج بجا آورد و حج
(صفحه 44)
فرد ديگر از طرف او كفايت نمى كند، مگر در مورد بيمار و پير به شرحى كه مى آيد.
مسأله 70 ـ اگر به گمان اينكه مستطيع بوده حج واجب خود را انجام دهد و بعد معلوم شود كه مستطيع نبوده است، آن حج كفايت نمى كند و هرگاه استطاعت پيدا كرد بايد حجة الاسلام خود را بجاآورد.
مسأله 71 ـ در فرض سابق اگر در بين اعمال معلوم شود مستطيع نبوده احرام او باطل است و لازم نيست بقيه اعمال را انجام دهد.
مسأله 72 ـ كسى طبق نظر مرجع تقليد سابق خود مستطيع بوده و بنابر همان تقليد حجة الاسلام خود را بجا آورده، ولى فعلا از كسى تقليد مى كند كه معتقد است آن وقت مستطيع نبوده است، مى تواند به همان حج اكتفا كند و اعاده لازم نيست.
مسأله 73 ـ كسى كه خيال مى كرده مستطيع نيست و به نيت استحباب براى عمره تمتع محرم شد، و بعد از اعمال عمره تمتع در مكه متوجه شد كه مستطيع بوده، بايد حجة الاسلام بجا آورد، ولى نمى تواند به عمره