(صفحه 152)
بيندازد به احتياط واجب يك كف طعام صدقه بدهد.
مسأله 470 ـ كشتن مگس، پشه و حشرات خاكى اگر اذيت كنند، مانعى ندارد.
سلاح برداشتن
مسأله 471 ـ همراه داشتن سلاح اگر به گونه اى باشد كه عرفاً مسلح محسوب شود حرام است. ولى اگر عرفاً نگويند مسلح است اشكالى ندارد. و كراهت هم ندارد.
مسأله 472 ـ اگر از روى جهل، نسيان، سهو و غفلت يكى از محرمات احرام را انجام داد كفاره ندارد مگر در مورد صيد كه در هر صورت كفاره دارد.
كندن گياهان و درختان حرم
مسأله 473 ـ كندن و بريدن درختان و گياهان حرم بر محرم و غيرمحرم حرام است.
مسأله 474 ـ اگر در منزل خود درخت بكارد مجاز است آن را قطع كند يا بكند، ولى اگر در منزل درختى كه خودش نكاشته رشد كند اقوى اين است كه قطع و
(صفحه 153)
كندن آن جايز است، هر چند احتياط در ترك است. اما اگر منزلى را كه درخت دارد بخرد نمى تواند درختان آن را قطع كند.
مسأله 475 ـ قطع كردن شاخه هاى درختان ميوه و نخل كه در كيفيت و كميت ميوه آن مؤثر است، مانعى ندارد. اما خود درختان را نبايد قطع كند.
مسأله 476 ـ اگر در اثر راه رفتن به طور متعارف گياهى قطع شود اشكالى ندارد.
مسأله 477 ـ اگر درخت بزرگى را قطع كند بنابر احتياط يك گاو كفاره بدهد و اگر درخت كوچكى را قطع كند يك گوسفند كفاره بدهد، و اگر قسمتى از درخت را قطع كند اقوى آن است كه قيمت آن را كفاره بدهد. اما قطع گياهان كفاره ندارد.
شكار حيوانات وحشى
مسأله 478 ـ خوردن گوشت شكار بر محرم حرام است، و فرقى نمى كند كه خودش شكار كند يا ديگرى، محرم شكار كند يا محّل.

(صفحه 154)
مسأله 479 ـ همان گونه كه صيد براى محرم حتى در خارج حرم جايز نيست. براى محل نيز صيد در حرم جايز نمى باشد.
مسأله 480 ـ كمك به شكارچى به هر صورت كه باشد ـ حتى به مقدار نشان دادن شكار به او ـ حرام است.
مسأله 481 ـ اگر محرم شكار را صيد كند بنابر احتياط واجب در حكم ميته است، و اگر صيد را ذبح كند از نظر خوردن در حكم ميته است و حتى شخص محّل هم نمى تواند از آن استفاده كند.
مسأله 482 ـ شكار حيوانات دريايى ـ يعنى حيوانى كه محل زندگى آن عرفاً در دريا است ـ مانعى ندارد.
مسأله 483 ـ ذبح و خوردن حيوانات اهلى مثل مرغ، گاو و گوسفند مانعى ندارد.
مسأله 484 ـ پرندگان از حيوانات صحرايى محسوب مى شوند. و ملخ هم در حكم شكار صحرايى است.
مسأله 485 ـ به احتياط واجب محرم نبايد زنبور عسل يا زنبورهاى ديگر را بكشد، مگر اينكه از آزار آنها بترسد.

(صفحه 155)
مسأله 486 ـ محرم نبايد صيد را نگهدارى كند. هر چند خودش مالك آن باشد، و حتى اگر قبل از احرام آن را داشته بايد رها كند.
مسأله 487 ـ اگر پرنده اى كه پر در نياورده يا پر او را چيده باشند در دست محرم باشد واجب است از آن محافظت كند تا پر درآورد و بعد او را رها كند. بلكه بعيد نيست محافظت بچه صيد تا بزرگ شدن و رها كردن آن واجب باشد.
مسأله 488 ـ حيواناتى كه شكار آن براى محرم حرام است تخم و جوجه آنها نيز براى محرم حرام است.
مسأله 489 ـ كشتن مارمولك و اين قبيل حيوانات در حال احرام مانعى ندارد.
مسأله 490 ـ مسائل و فروع متفرقه شكار و كفاره هر يك از شكارها بسيار است، ولى چون چندان محل ابتلاء نيست از تفصيل آن خوددارى مى كنيم.

(صفحه 156)

مستحبات دخول حرم

مسأله 491 ـ براى داخل شدن در حرم خدا چند چيز مستحب است:
1 ـ همين كه حاجى به حرم رسيد، پياده شده و به جهت دخول حرم غسل كند.
2 ـ براى تواضع و فروتنى نسبت به حضرت حق جلَّ و علا پا برهنه شده و نعلين خود را در دست گرفته و داخل حرم شود. اين عمل ثواب زيادى دارد.
3 ـ وقت دخول حرم اين دعا را بخواند:
«اَللّهُمَّ اِنَّكَ قُلْتَ فِى كِتابِكَ وَ قَوْلُكَ الْحَقُّ: ( وَ أَذِّنْ فِى النّاسِ بِالْحَجِّ يَأتُوكَ رِجالا وَ عَلى كُلِّ ضامِر يَاْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَميق ). اَلّلهُمَّ اِنّى اَرْجُواَنْ اَكُونَ مِمَّنْ اَجابَ دَعْوتَكَ، وَقَدْ جِئْتُ مِنْ شُقَّة بَعيدَة وَ فَجٍّ