(صفحه 146)
مسجدالحرام يا خانه خود در مكه برود، و همچنين كسى كه در مسجد الحرام براى حج تمتع محرم مى شود مى تواند تا منزل خود زير سايبان برود، اما در حال حركت از مكه به عرفات نبايد زير سايبان برود.
مسأله 443 ـ استظلال در شب مانعى ندارد. ولى در روز اگر چه هوا ابرى باشد جايز نيست. بلى اگر ابر به قدرى تيره باشد كه صدق استظلال نكند مانعى ندارد.
مسأله 444 ـ مردى كه مى داند براى سفر بايد از وسيله سرپوشيده در روز استفاده كند نمى تواند نذر كند كه قبل از ميقات محرم شود.
مسأله 445 ـ در فرض سابق اگر مى داند بعد از ورود به جده براى احرام عمره تمتع نمى تواند به يكى از مواقيت برود نذر صحيح است، و مى تواند بانذردر تهران مثلاً محرم شده و به مكه برود. و احتياط اين است كه در ادنى الحل تجديد احرام كند. ولى در هر حال بايد كفاره بدهد.
مسأله 446 ـ زير سايه رفتن در مواقع ضرورى مثلا شدت گرما يا سرما، يا بارندگى جايز است، ولى بايد
(صفحه 147)
كفاره بدهد.
مسأله 447 ـ كفاره سايه قرار دادن در مسير حركت و طى منزل يك گوسفند مى باشد. حتى درحال اضطرار هم اقوى وجوب يك گوسفند به عنوان كفاره است.
مسأله 448 ـ كفاره سايه قرار دادن مربوط به حالت علم و عمد و اختيار است، بنابراين اگر مثلا كسى كه شب در ماشين سرپوشيده نشسته وقتى كه روز مى شود در خواب باشد و بعد از ورود به مكه بيدار شود كفاره ندارد. بلى اگر اين فرد در بين راه بيدار شود و مقدارى از راه را با ماشين سرپوشيده ولو بى اختيار طى كند بايد كفاره بدهد.
مسأله 449 ـ سايه قرار دادن در عمره تمتع يك كفاره دارد اگر چه متعدد باشد. و همين طور در حج تمتع يك كفاره كافى است، گرچه چند بار زير سايه برود.
فسوق
مسأله 450 ـ فسوق يعنى دروغ گفتن، فحش دادن، فخر فروختن به ديگران، كه يكى از محرمات احرام
(صفحه 148)
است.
مسأله 451 ـ فسوق كفاره ندارد و بايد استغفار كند، هر چند بهتر است يك گاو به عنوان كفاره ذبح كند.
جـدال
مسأله 452 ـ قسم خوردن براى اثبات مطلب يا ردّ ديگرى با لفظ «لا و الله» و «بلى والله» براى محرم حرام است.
مسأله 453 ـ در جدال محرّم «لا و الله» و «بلى و الله» موضوعيت دارد، لذا اگر به جاى كلمات «لا» و «بلى» مرادف آنها، يا به جاى «الله» مرادف آن را در لغات ديگر به قصد قسم خوردن به كار ببرند. جدال محّرم محسوب نمى شود. همان طور كه قسم خوردن به «اللّه» بدون لفظ «بلى» و «لا» جدال محرّم نيست.
مسأله 454 ـ اگر با الفاظ «لا» و «بلى» به ساير اسماء جلاله مثل «رحمن» و «رحيم» و «خالق السموات والارض» قسم بخورد بنابر احتياط مستحب ملحق به جدال محرّم است. و ساير قسمهايى كه بين مردم
(صفحه 149)
متعارف است جدال محرّم نمى باشد.
مسأله 455 ـ قسم خوردن به اسماء جلاله و غير آن در مقام ضرورت براى اثبات حق يا ابطال باطل مانعى ندارد.
مسأله 456 ـ اگر محرم قسم راست بخورد در مرتبه اول و دوم كفاره ندارد و بايد استغفار كند، ولى قسم سوم كفاره دارد و كفاره آن يك گوسفند است.
مسأله 457 ـ اگر يك قسم دروغ بخورد واجب است يك گوسفند كفاره بدهد، و اگر دو قسم دروغ بخورد احتياط واجب است كه يك گاو كفاره بدهد، و اگر سه قسم دروغ بخورد به احتياط واجب كفاره آن يك شتر است. و احتياط كامل در اين است كه اگر دو قسم دروغ خورد هم گاو و هم گوسفند بدهد، و اگر سه قسم دروغ خورد هم شتر و هم گاو بدهد.
مسأله 458 ـ اگر بعد از يك قسم دروغ يك گوسفند كفاره داد و دو مرتبه قسم دروغ خورد بعيد نيست لازم باشد يك گاو كفاره بدهد. و همين طور اگر بعد از دو قسم يك گاو كفاره داد براى مرتبه سوم قسم دروغ
(صفحه 150)
بخورد بعيد نيست لزوم يك شتر به عنوان كفاره.
مسأله 459 ـ اگر بيش از سه قسم راست بخورد، يك كفاره كافى است، حتى اگر بعد از سه مرتبه كفاره بدهد و بعد دومرتبه قسم بخورد ديگر كفاره واجب نمى شود.
مسأله 460 ـ اگر بيش از سه مرتبه قسم دروغ بخورد بعيد نيست براى هر مرتبه كه بيشتر از سه بار قسم بخورد يك شتر واجب باشد.
بيرون آوردن خون از بدن خود
مسأله 461 ـ بيرون آوردن خون از بدن خود براى محرم حرام است ولى كفاره ندارد. اما بيرون آوردن خون از بدن ديگران حرام نيست. لذا محرم مى تواند ديگرى را حجامت كند يا دندان او را بكشد.
مسأله 462 ـ تزريق آمپول و خراشيدن بدن و مسواك كردن اگر موجب بيرون آمدن خون شود جايز نيست.
مسأله 463 ـ خون درآوردن از بدن در موارد ضرورى مثل حجامت براى درمان، يا آمپول و سرم زدن، يا بيرون آوردن خون دمل مانعى ندارد.