(صفحه 28)
2 و 3 و 4 ـ طواف و نماز طواف و سعى
مسأله 21 ـ طواف و نماز طواف و سعى عمره مفرده بايد با تمام شرايطى كه در طواف و نماز طواف و سعى عمره تمتع بيان مى شود انجام گردد.
مسأله 22 ـ كسى كه عمره يا حج مستحبى بجا مى آورد چنانچه طواف و سعى آن را به نيت وجوب بجا آورد اشكالى ندارد، هر چند قصد وجه لازم نيست.
5 ـ تقصير يا حلق
مسأله 23 ـ در عمره مفرده بعد از سعى محرم مخيّر است با تقصير يا حلق از احرام خارج شود، بر خلاف عمره تمتع كه تنها مى تواند تقصير كند. و كيفيت تقصير همانند عمره تمتع است كه شرح آن در جاى خود خواهد آمد.

(صفحه 29)
6 و 7 ـ طواف نساء و نماز طواف نساء
مسأله 24 ـ در عمره مفرده با تقصير يا حلق تمام محرمات احرام بجز همسر حلال مى شود. و حليت آن نيز متوقف بر انجام طواف نساء و نماز آن است كه شرح آن در حج تمتع خواهد آمد. البته حرمت صيد حرم مادامى كه فرد در حرم باشد باقى است خواه محرم باشد يا از احرام خارج شده باشد.
بنابر آنچه كه ذكر شد عمره مفرده با عمره تمتع در سه چيز با هم فرق مى كنند:
1 ـ ميقات
2 ـ تقصير يا حلق
3 ـ طواف نساء
(صفحه 30)

حج تمتّع

مسأله 25 ـ كسى كه وطن او مكه يا در كمتر از شانزده فرسخى آن نيست و دو سال هم در آنجا نمانده است وظيفه اش حج تمتع است، و اگر حج قران يا إفراد بجا آورد كفايت از حجة الاسلام او نمى كند.
مسأله 26 ـ كسى كه شرايط وجوب حج را ندارد يا حج واجب خود را بجا آورده حج بر او مستحب است.
مسأله 27 ـ ترك حج استحبابى براى كسى كه توانايى انجام آن را دارد بيش از 5 سال مكروه است.
مسأله 28 ـ مستحب است انسان در صورت توانايى، آشنايان و بستگان خود را به حج بفرستد. همان طورى كه مستحب است براى آنها حج بجا آورد.
مسأله 29 ـ كسى كه مخارج حج را ندارد مستحب است با قرض كردن يا حتى اجير شدن براى حج و نيابت از ديگرى حج بجا آورد.

(صفحه 31)
مسأله 30 ـ اهداى ثواب حج استحبابى قبل از عمل يا هنگام آن يا بعد از آن براى ديگرى حتى چهارده معصوم(عليهم السلام) مستحب است. همان طورى كه انجام حج مستحبى براى خود و به نيابت از چهارده معصوم(عليهم السلام) و همچنين به نيابت از پدر و مادر و خويشان و برادران دينى خود چنانچه غايب باشند صحيح است و نيابت براى كسى كه در مكه حاضر است ولى معذور مى باشد محل اشكال است.
مسأله 31 ـ زن شوهردار يا زنى كه در عده طلاق رجعى است بدون اجازه شوهر خود نمى تواند حج مستحبى بجا آورد.
مسأله 32 ـ اگر زن بدون اجازه شوهر به عربستان رفت و ناچار بود كه همراه كاروان به مكه برود ـ چون ورود به مكه بدون احرام حرام است ـ مى تواند به نيت عمره مفرده رجاءاً محرم شود و اعمال عمره مفرده را انجام دهد. ولى نمى تواند حج تمتع بجا آورد.
مسأله 33 ـ براى انجام حج مستحبى اجازه پدر و مادر شرط نيست. بلى اگر رفتن به حج موجب اذيت و
(صفحه 32)
آزار آنها شود. و آنها نهى كنند جايز نيست. و در اين صورت سفرمعصيت محسوب مى شود و حج او باطل است.
مسأله 34 ـ شخصى كه حج واجب خود را انجام داده اگر احتمال خللى در آن بدهد، يا احتمال بدهد كه آن هنگام مستطيع نبوده، يا بدون دليل بخواهد اعاده كند مى تواند به قصد ما فى الذمه(1) بجا آورد.
مسأله 35 ـ شخصى كه اجير شده يا به عنوان خدمه اعزام شده مشروط بر اينكه فقط عمره مفرده انجام دهد اگر از روى غفلت يا عمداً عمره تمتع انجام داد عمره او صحيح است. و اگر شرط كننده اجازه داد واجب است محرم به حج تمتع شود و حج بجا آورد. ولى اگر اجازه نداد حج تمتع واجب نيست و به همان عمره اكتفا كند. و احتياط مستحب آن است كه يك طواف نساء بجا آورد. و اگر بدون اجازه محرم به حج تمتع شد نيز صحيح است و بايد حج را تمام كند، و در اين فرض طرف قرارداد حق فسخ قرارداد را دارد.

---