(صفحه 109)
سؤال 379 :اگر پدر يا مادر نماز آيات را ترك كرده يا فراموش كرده باشند اگر بر پسر بزرگتر آنها واجب است بعد از فوت آنان قضاى نماز آيات را بخواند؟
جواب: بلى فرقى بين قضاى نمازهاى واجب يوميه و نماز آيات نيست.

سؤال 380 :آياپسرى كه هنوز به تكليف نرسيده مى تواند نماز قضاى پدر ومادرخودرا بخواند؟
جواب: اگر مميز باشد و مسائل وضو و نماز را بداند كه نمازها را صحيح بخواند، بلى جايز و صحيح است.

سؤال 381 :شخصى در اواخر عمر بهايى شده و به همان حال از دنيا رفته، آيا بر پسر بزرگش واجب است نمازهاى او را قضا كند؟
جواب: خير، واجب نيست و هركس به هر عنوان منكر نماز و روزه شد و با حال انكار از دنيا رفت، نماز و روزه اش بر كسى نيست و قضا ندارد.

سؤال 382 :برادر بزرگترى داشتم كه قبل از پدر اينجانب فوت كرده است، آيا فعلا كه پدرم فوت شده نماز و روزه او بر من واجب است يا خير؟
جواب: در فرض سؤال كه برادر بزرگتر شما قبل از پدر فوت كرده، فعلا شما فرزند پسر بزرگتر هستيد كه واجب است قضاى نماز پدر خود را بخوانيد و همچنين روزه قضاى او را بگيرد.

سؤال 383 :مسلمانى حدود 45 سال قبل با زن كافره ازدواج كرده و صاحب پسرى شده است و سپس آنها را رها كرده و سى و پنج سال قبل ازدواج مجدد كرده است و صاحب پسرى شده است و فعلا كه فوت شده، از زن و پسر اول او هيچ اطلاعى در دست نيست، آيا نماز و روزه او بر پسر زن دوم او واجب است يا خير؟
جواب: در فرض سؤال قضاى نماز و روزه پدر بر پسر زن دوّم با فرض بزرگتر بودن پسر زن اول وى واجب نيست. هرچند خوب است تبرعاً انجام دهد.

نماز استيجارى

سؤال 384 :آيا در نماز استيجارى بايد به ترتيب قضا شدن نماز خواند يا لازم نيست؟
(صفحه 110)
جواب: اگر علم به ترتيب نمازهاى فوت شده داشته باشد، لازم است ترتيب رعايت شود.

سؤال 385 :شخصى نماز و روزه پدر و مادرش كه بر او واجب بوده انجام نداده، آيا مى تواند براى غير اجير شود؟
جواب: مانعى ندارد، مگر اينكه اجير شدن او موجب تأخير بيش از حد نماز و روزه والدين او بشود، كه در اين صورت نماز و روزه والدين را مقدم بدارد.

سؤال 386 :شخصى روزه و نماز قضايى از خودش دارد، آيا مى تواند براى غير اجير شود و نماز و روزه استيجارى بگيرد؟
جواب: نماز مانعى ندارد ولى در مورد روزه بايد زمانى را معين كند كه تا آن زمان امكان گرفتن روزه هاى واجب خود را داشته باشد.

سؤال 387 :پدر اينجانب 75 سال عمر كرد و اهل نماز هم بود و در عين حال وصيت كرد كه ثلث مالش را هرچه از مخارج كفن و دفنش زياد آمد برايش نماز و روزه استيجارى بگيريم، اكنون كه مخارج معمولى كفن و دفن را پرداخته ايم حساب كرديم، باقى مانده ثلث بقدرى است كه مى شود 80 تا 85 سال نماز و روزه استيجارى گرفت در حالى كه مقدار نماز و روزه او برفرض كه هيچ هم نخوانده حدود 60 سال است، آيا واجب است به وصيت او عمل كنيم و همه را بابت استيجار نماز و روزه بدهيم يا بقدر 60 سال كافى است و اگر 60 سال كافى است باقى مانده را كجا و به چه صورت مصرف نماييم؟
جواب: اين مساله داراى وجوهى است:
1ـ اگر مقصود ميت اين بوده كه ثلث مالش مصرف خودش بشود، مازاد را به نيت خودش صرف خيرات كنيد.
2ـ اگر احتمال عقلايى داده شود كه علاوه بر نماز و روزه خودش نماز و روزه غير يا كفاره و امثال آن به عهده اش بوده بايد تمام باقيمانده را براى نماز و روزه استيجارى بدهيد.
3ـ اگر احتمال داده شود كه غرض ايشان اين بوده كه نماز و روزه هاى فوت
(صفحه 111)
شده او انجام شود و علت اينكه اينگونه وصيت كرده اين بوده كه خواسته مطمئن شود حتماً به مقدارى كه در ذمه دارد انجام شود و شايد به اين معنى توجه داشته كه بعضى از اجيرها به وظيفه خود عمل نمى كنند يا صحيح نمى خوانند در اين فرض نيز بايد همه مازاد را براى نماز و روزه استيجارى بدهيد.
4ـ اگر ورثه يقين دارند كه هيچكدام از موارد فوق نبوده و ميت از روى بى توجهى اينگونه وصيت كرده مازاد بر مقدار يقينى را بين خود تقسيم كنند، اگرچه احتياط در اين است كه با اجازه ورثه به نيت ميت صرف خيرات كنند.

سؤال 388 :اينجانب نماز و روزه قضا شده زيادى دارم، كه مى دانم نمى توانم خودم تا آخر عمر، آنها را قضا كنم، آيا اجازه مى فرماييد، خودم اجير و نايب بگيريم؟
جواب: تا زنده هستيد، اجير گرفتن براى نماز و روزه، صحيح نيست. و بايد وصيّت كنيد تا هر مقدارى كه خود نخوانده ايد بعد از فوت شما، برايتان نايب بگيرند و قضا كنند.

سؤال 389 :كسى كه خودش نماز قضا در ذمه دارد، آيا مى تواند براى قضاى نماز اموات اجير شود؟
جواب: بلى، اجير شدن براى غير در فرض سؤال مانعى ندارد، ولى جايز نيست در قضاى نماز خود مسامحه كند.

سؤال 390 :شخصى از گرفتن وضو معذور است و نماز خود را با تيمم مى خواند، آيا مى تواند اجير شود؟
جواب: نمى تواند، بلكه لازم است كه اجير درغسل و وضو و نماز معذور نباشد.

سؤال 391 :آيا جايز است زن را براى قضاى نمازهاى ميت اجير كرد؟
جواب: اگر قرائت و مسائل نماز را كه مورد ابتلا است بداند و انجام نماز ميت با حقوق و وظايف مربوط به زناشويى منافات نداشته باشد، اشكالى ندارد.
(صفحه 112)

نماز جماعت

سؤال 392 :اگر كسى فُرادى نماز بخواند با حال و حضور قلب بيشترى مى خواند ولى در نماز جماعت به عللى كسل مى شود، آيا كدام را انتخاب كند؟
جواب: حتى الامكان در نماز جماعت شركت كند و سعى كند حضور قلب خويش را در آنجا داشته باشد.

سؤال 393 :مأمومى كه در ركعت سوم نماز مغرب يا عشا به امام اقتدا مى كند و تكليفش خواندن حمد و سوره است، آيا بايد آنها را بلند بخواند يا آهسته؟
جواب: لازم است آهسته بخواند.

سؤال 394 :در مساجدى كه نماز جماعت اقامه مى شود و افراد نمازگزار پشت سر امام جماعت، صف كشيده به هم اتصال دارند، اگر مسجد، طبقه فوقانى داشته باشد كه زنها در آنجا نماز جماعت مى گذارند، اتصال صف جماعت آنها به صف طبقه پايين به چه كيفيت است؟
جواب: اتصال آنها به اين است كه اگر بالا نبودند و محاذى همان مكان بالا در طبقه پايين قرار داشتند اتصال برقرار بود.

سؤال 395 :آيا نرده هاى آهنى كه در بالكن مساجد هست حائل بين صفوف نماز جماعت محسوب مى شود؟
(صفحه 113)
جواب: در صورتى كه نرده مشبك باشد جماعت آنهايى كه در بالكن نماز مى خوانند چه مأمومين زن باشند چه مرد صحيح است و اگر مشبك نباشد و مانع از ديدن امام باشد اقتداى زنها صحيح ولى اقتداى مردها صحيح نيست.

سؤال 396 :اگر وقت اقامه جماعت كسى به قصد ساقط كردن امام از اعتبار، در همان مكان مسجد بصورت فرادى نماز بخواند، آيا نماز اين شخص اشكالى دارد؟
جواب: اگر عمل او بقصد هتك امام جماعت باشد يا موجب هتك جماعت يا امام شود جايز نيست و چنانچه نماز فرادى خواندن تفسيق عملى امام جماعت باشد نماز هم محل اشكال است؟

سؤال 397 :اگر امام جماعت پشت سر هم سه سجده انجام دهد، آيا به نماز او خللى وارد مى شود؟
جواب: اگر عمدى نباشد نماز صحيح است.

سؤال 398 :آيا ثوابى كه براى نماز جماعت گفته شده به كسانى كه بوسيله تكبير مأمومين را آگاه مى سازند داده مى شود؟
جواب: اميد است خداوند ثواب مأموم و يا بيش از آن را به مكبّر عنايت فرمايد.

سؤال 399 :اگر در نماز جماعت مكبر نباشد، آيا مى شود يكى از مأمومين به قصد ذكر، تكبيرات نماز خود را بلندتر بگويد كه ساير مأمومين، استفاده كرده به اشتباه نيفتند؟
جواب: اشكالى ندارد.

سؤال 400 :اگر مأموم در ركعت سوّم يا چهارم به نماز جماعت برسد، كيفيت اقتدا كردن چگونه است؟
جواب: اگر قبل از ركوع اقتدا كند واجب است حمد و سوره را بخواند و اگر فرصت براى خواندن سوره نيست فقط حمد را بخواند و اگر بداند كه در صورت اقتدا مهلت براى خواندن حمد نيز وجود ندارد بنابر احتياط واجب بايد بعد از