فهرست مطالب

(صفحه 169)
براى خود مايحتاج زندگى تأمين كنم آيا به اين پول خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: چنانچه براى تهيه مايحتاج جز اين طريق، راه ديگرى نداشته باشيد خمس ندارد.

سؤال 655 :پولى كه انسان از درآمد سال براى حساب حج تمتّع واريز كرده و پس از چند سال مشرف مى شود، آيا خمس دارد؟
جواب: پولى كه براى حج واجب واريز مى كنند، چنانچه از درآمد همان سال باشد خمس ندارد; اما اگر متعلق خمس بوده مثل اين كه سال خمسى نداشته و از سرمايه برداشته يا بر آن پول سال گذشته است بايد خمس آن را بدهند; همچنين اگر پول را سال بعد پس بگيرند بايد خمس آن را بدهند. اما پولى را كه براى حج مستحبى يا عمره مفرده واريز كرده و سال بعد مى روند بايد خمس آن را بدهند چون مؤونه نشده است.

سؤال 656 :در حسابرسى سالانه صندوق قرض الحسنه مقدارى پول اضافه آمده است، آيا به اين مبلغ خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: اگر پول مذكور از درآمد صندوق است خمس ندارد. ولى اگر مجهول المالك است يعنى به صورت اشتباه از مردم گرفته شده است بنابر احتياط واجب بايد با اجازه مجتهد جامع الشرايط به فقرا داده شود.

سؤال 657 :حجاجى كه مبلغى از درآمد سال خمسى خود را همراه دارند و در اثناى حج، سال خمسى آنها فرا مى رسد، آيا بايد خمس آنرا بپردازند؟
جواب: هرگاه سال خمسى برسد هرمقدار كه مصرف نشده خمس دارد. و همچنين است نسبت به آذوقه اى كه همراه برده اند.

كسب و درآمد زن

سؤال 658 :خانم اينجانب آموزگار است، آيا حقوقى كه دريافت مى كند متعلّق خمس است؟
(صفحه 170)
جواب: بلى، آنچه از حقوق ايشان كه در مؤونه زندگى مصرف نشود و سال بر آن بگذرد خمس دارد.

سؤال 659 :زنى قالى بافى مى كند، آيا به درآمد او خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: اگر در مؤونه زندگى مصرف نشود و سال بر آن بگذرد، بايد خمس آن را بپردازد.

سؤال 660 :اگر زن با سرمايه شوهر قالى بافى مى كند، آيا بايد خمس درآمد خود را بپردازد؟
جواب: بلى، آنچه از درآمد او در مؤونه صرف نشود و سال بر آن بگذرد، خمس دارد.

كسب و پول كودك غير بالغ

سؤال 661 :آيا پولى كه بچه غير بالغ از راه كسب جمع آورى كرده، متعلّق خمس است؟
جواب: بلى، بر ولىّ او لازم است خمس آن را بپردازد.

سؤال 662 :پولى كه به بچه غير بالغ بعنوان هديه و عيدى مى دهند، يا والدين او بعنوان مخارج بچه گانه و توجيبى به او مى دهند ولى او خرج نكرده است، آيا به آن خمس تعلق مى گيرد؟
جواب: بلى، بر ولىّ او لازم است خمس آنها را بپردازد.

خريد و فروش و تعويض خانه

سؤال 663 :اينجانب با پول خمس داده، خانه مورد نياز خود را خريدارى كردم. اكنون بعد از گذشت دو سال مى خواهم خانه بزرگتر خريدارى كنم، آيا پس از فروش خانه اول بايد خمس قيمت آن را بپردازم؟
جواب: اصل پول خانه كه خمس آن را داده ايد، بعد از فروش خمس ندارد. و ترقى قيمت آن اگر در همان سال فروش به مصرف خانه مورد نياز برسد خمس
(صفحه 171)
ندارد. ولى اگر سال بر آن بگذرد و مصرف مؤونه نشود خمس دارد.

سؤال 664 :شخصى خانه اى جديد خريده است و براى پرداخت قيمت آن، خانه سابق خود را فروخته است، آيا به پول آن خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: اگر خانه جديد را براى سكونت خود خريده است و در خانه سابق هم سكونت داشته است، خمس ندارد.

سؤال 665 :كارمندى به شهرستان ديگر منتقل شده است، به همين جهت خانه خود را مى فروشد تا در شهر جديد خانه اى خريدارى كند، آيا به پول حاصل از فروش خانه اوّل خمس تعلق مى گيرد؟
جواب: در فرض مذكور لازم نيست خمس پول فروش خانه را بدهد.

سؤال 666 :اگر كسى خانه كوچكتر خود را با خانه اى بزرگتر تعويض كند و تفاوت قيمت آن را از درآمد سال خود بپردازد، آيا خمس به آن تعلّق مى گيرد؟
جواب: در صورتى كه خانه بزرگتر مطابق شأن او باشد، خمس ندارد.

سؤال 667 :اگر كسى خانه بزرگ خود را با خانه ديگرى تعويض كرده و مقدارى پول نيز دريافت كند، آيا به اين پول خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: اگر خانه اوّل را از درآمد سالهاى قبل خريده باشد بايد بلافاصله خمس اين پول را بپردازد. و اگر از پول مخمس خريدارى كرده پولى كه دريافت كرده جزء درآمد امسال اوست.

سؤال 668 :فرزند اينجانب قرار است جهت تحصيل چند سال به شهر ديگرى برود، آيا به خانه اى كه براى استفاده او در آن شهر خريدارى مى كنم، خمس تعلق مى گيرد؟
جواب: اگر به گونه اى باشد كه عرفاً مورد نياز او و در شأن اوست، تا زمانى كه از آن استفاده مى كند خمس ندارد.

سؤال 669 :شخصى منزل مسكونى خود را كه چند سال قبل با پول مخمس و مبلغى قرض تهيه كرده، به علت تنگدستى مى فروشد كه هم بدهكارى خود را بپردازد و هم مبلغى از
(صفحه 172)
آن را سرمايه كسب قرار دهد، آيا بايد خمس قيمت اضافى منزل را بپردازد؟
جواب: خمس قيمت اضافى در صورتى لازم است كه سال خمسى وى برسد و مصرف نشده است.

سؤال 670 :خانه اى را براى استفاده شخصى، از درآمد سال خريدارى كردم، ولى فروشنده گفته است 3 ماه بعد خانه را تخليه مى كنم. حال سال خمسى اينجانب رسيده است، ولى هنوز خانه در دست فروشنده است و من نتوانسته ام از آن استفاده كنم، آيا به اين خانه خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: اگر مورد نياز شما بوده خمس ندارد. مگر اينكه مدت تحويل منزل به اندازه اى طولانى باشد كه عرفاً جزء مؤونه سال خمسى بحساب نيايد.

سؤال 671 :اينجانب در اداره اى بكار مشغولم، از طرف اداره مذكور خانه اى در اختيارم گذارده شده است. ولى چون خانه شخصى ندارم از درآمد سال خود خانه اى تهيه كرده ام تا پس از بازنشستگى از آن استفاده كنم، آيا به اين خانه خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: چون فعلا مورد احتياج نيست، خمس دارد.

سؤال 672 :شخصى منزل مسكونى مورد نياز خود را مى فروشد و پول آن را به عنوان تضمين قرارداد خريد خانه مى گذارد و يا نزد خود نگه مى دارد تا موقع مناسب خانه مناسب با شأن خود بخرد، آيا اين پول متعلّق خمس مى شود؟
جواب: اگر منزل خود را فروختيد، پول آن جزء درآمد سال شما واقع مى شود كه اگر تا آخر سال صرف تهيه منزل يا مؤونه ديگر شد خمس ندارد و الاّ بايد خمس آنرا بپردازيد.

خريد و فروش زمين براى خانه

سؤال 673 :شخصى زمينى براى ساختن خانه خريده و آن را فروخته تا خانه خريدارى كند، آيا پول اين زمين متعلّق خمس است؟
جواب: اگر زمين را از درآمد سال خود خريده و در همان سالِ خريد به فروش
(صفحه 173)
رسانده و خانه خريده است خمس ندارد. و همين طور اگر پس از گذشت سال براى تهيه خانه مورد نياز فروخته و چنانچه با پول مخمّس خريدارى كرده، ترقّى قيمت خريد، از منافع سال فروش است كه اگر تا پايان سال صرف مؤونه نشود خمس دارد.

سؤال 674 :تهيه خانه مورد نياز براى اينجانب مقدور نيست، آيا مى توانم از درآمد امسال خود زمينى تهيه كنم و در سالهاى آينده هروقت تمكّن پيدا كردم در آن ساختمان بسازم؟
جواب: در صورتى كه تهيه خانه منحصر به همين راه باشد، مانعى ندارد.

وام، قرض، پس انداز براى خانه

سؤال 675 :شخصى براى ساختن خانه مورد نياز خود مقدارى وام گرفته است، آيا با فرارسيدن سال خمسى بايد خمس اين پول را بپردازد؟
جواب: عين پول وام خمس ندارد، هرچند سال بر آن بگذرد.

سؤال 676 :اينجانب كارمندم، جهت خريد خانه از اداره خودم مبلغى وام گرفته و به حساب بانك مسكن واريز كردم تا بتوانم در سالهاى آينده با گرفتن وام مسكن خانه اى تهيه كنم. حال با توجه به اينكه اقساط اين پول از حقوقم كسر مى گردد و بقيه حقوق نيز به زندگى من كفاف نمى دهد، آيا بايد خمس اين پول را بپردازم؟
جواب: در فرض سؤال كه براى تهيه منزل مورد نياز خود، راهى غير از اين نداريد، اين پول كه پس انداز مى شود خمس ندارد.

سؤال 677 :جهت خريد خانه مورد نياز خود مقدارى پول از دوستانم قرض گرفتم و خانه اى خريدارى كردم، سپس مقدارى از دين خود را در سال خريد خانه و مقدارى از آن را در سال بعد، از درآمد سالم پرداخت كردم، آيا به اين خانه خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: در فرض سؤال، خمس ندارد.

سؤال 678 :شخصى مبلغى پول در بانك مسكن گذاشته تا بعد از رسيدن به مبلغ معينى به او خانه بدهند، اگر بر اين پول سال بگذرد، آيا خمس دارد؟