(صفحه 166)
جواب: زكات فطره بر آنها واجب نيست و شما مى توانيد فطريه خودتان را به آنها بدهيد.

سؤال 644 :در يك روستايى كه 600 نفر جمعيّت دارد، مى شود زكات فطره خودشان را در زدن چاه آب و حمّام و... به مصرف برسانند. با اينكه مى توانند از جاى ديگر تأمين كنند؟ در صورت مثبت بودن جواب، آيا مى توانند پول جمع شده را بعد از چند ماه به مصرف برسانند؟
جواب: مى توانند از زكات فطره جهت امور مذكوره استفاده كنند و چنانچه استفاده متوقف بر گذشتن مدتى باشد، مانعى ندارد.
(صفحه 167)

خمس

سؤال 645 :آيا وجوب خمس مانند وجوب نماز و روزه از ضروريات اسلام است و منكر آن كافر مى شود؟
جواب: بلى، اصل وجوب خمس از ضروريات اسلام است و انكار آن موجب كفر است.

مازاد بر مخارج سال

سؤال 646 :آيا به مازاد مواد غذايى و حبوباتى كه سر سال خمسى در خانه باقى مانده است خمس تعلّق مى گيرد؟ اگر تعلّق مى گيرد، بايد به قيمت خريد محاسبه شود يا به قيمت روز بازار؟
جواب: خمس دارد و بايد به قيمت فعلى بازار محاسبه شود.

سؤال 647 :اگر جنسى با كوپن يا غيره خريدارى شده و الآن سر سال قيمت آن بالا رفته، به كدام قيمت حساب مى شود؟
جواب: يا خمس عين را بپردازد و يا قيمت فعلى آن را.

سؤال 648 :اگر سكّه بهار آزادى يكسال بماند، آيا خمس به آن تعلّق مى گيرد؟
جواب: اگر سكّه از درآمد سال تهيه شده بايد خمس آن را بپردازد و اگر هبه و
(صفحه 168)
بخشش باشد بنابر احتياط واجب بايد خمس آنرا بپردازد.

سؤال 649 :مواد لازم مانند صابون و پودر لباسشويى و حبوبات كه با بُن كارمندى به ما مى دهند اگر از مصرف سال زياد بيايد، آيا خمس دارد؟
جواب: اگر آنها را از درآمد سال خريدارى كرده ايد و اضافه آمده است بايد خمس آن را به قيمت فعلى بازار بپردازيد و اگر آنها را به شما بخشيده اند و اضافه آمده است بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بپردازيد.

سؤال 650 :دانشجويى كه براى تأمين هزينه تحصيلى خود مدتى سر كار مى رود، آيا خمس درآمد خود را بايد بپردازد؟
جواب: اگر تمامى درآمد خود را صرف هزينه تحصيل و زندگى كرده، خمس ندارد و اگر چيزى از آن در آخر سال اضافه بيايد، بايد خمس آن را بپردازد.

سؤال 651 :اينجانب منزلى خريدارى كردم، چون سند آن آماده نبود مبلغى از پول را به عنوان گرو نزد خود نگه داشتم تا سند آماده شود ولى سند آماده نشد و سال خمسى ام رسيد، آيا به اين مقدار خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: خير، خمس ندارد مگر اينكه به منزل مذكور احتياج نداشته باشيد.

سؤال 652 :شخصى مبلغى پول از كسى گرفته تا براى او كارى انجام دهد و سال خمسى او فرا رسيده در حالى كه مقدارى از پولها باقى مانده و هنوز در مقابل آن كار نكرده است، آيا به اين پول خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: مقدارى كه در مقابل آن كار نكرده، فعلا خمس ندارد.

سؤال 653 :مقدارى پول در يك صندوق قرض الحسنه گذاشته ام تا پس از گذشت مدتى به من وام بدهند و سال خمسى ام رسيده است، آيا به اين پول خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: خمس پس انداز لازم است.

سؤال 654 :اينجانب از مهاجرينى هستم كه داخل ايران زندگى مى كنم و خانواده اى تحت تكفّل خود دارد، اگر پولى جمع آورى كنم به اين اميد كه وقتى به كشور خود بازگشتم بتوانم
(صفحه 169)
براى خود مايحتاج زندگى تأمين كنم آيا به اين پول خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: چنانچه براى تهيه مايحتاج جز اين طريق، راه ديگرى نداشته باشيد خمس ندارد.

سؤال 655 :پولى كه انسان از درآمد سال براى حساب حج تمتّع واريز كرده و پس از چند سال مشرف مى شود، آيا خمس دارد؟
جواب: پولى كه براى حج واجب واريز مى كنند، چنانچه از درآمد همان سال باشد خمس ندارد; اما اگر متعلق خمس بوده مثل اين كه سال خمسى نداشته و از سرمايه برداشته يا بر آن پول سال گذشته است بايد خمس آن را بدهند; همچنين اگر پول را سال بعد پس بگيرند بايد خمس آن را بدهند. اما پولى را كه براى حج مستحبى يا عمره مفرده واريز كرده و سال بعد مى روند بايد خمس آن را بدهند چون مؤونه نشده است.

سؤال 656 :در حسابرسى سالانه صندوق قرض الحسنه مقدارى پول اضافه آمده است، آيا به اين مبلغ خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: اگر پول مذكور از درآمد صندوق است خمس ندارد. ولى اگر مجهول المالك است يعنى به صورت اشتباه از مردم گرفته شده است بنابر احتياط واجب بايد با اجازه مجتهد جامع الشرايط به فقرا داده شود.

سؤال 657 :حجاجى كه مبلغى از درآمد سال خمسى خود را همراه دارند و در اثناى حج، سال خمسى آنها فرا مى رسد، آيا بايد خمس آنرا بپردازند؟
جواب: هرگاه سال خمسى برسد هرمقدار كه مصرف نشده خمس دارد. و همچنين است نسبت به آذوقه اى كه همراه برده اند.

كسب و درآمد زن

سؤال 658 :خانم اينجانب آموزگار است، آيا حقوقى كه دريافت مى كند متعلّق خمس است؟
(صفحه 170)
جواب: بلى، آنچه از حقوق ايشان كه در مؤونه زندگى مصرف نشود و سال بر آن بگذرد خمس دارد.

سؤال 659 :زنى قالى بافى مى كند، آيا به درآمد او خمس تعلّق مى گيرد؟
جواب: اگر در مؤونه زندگى مصرف نشود و سال بر آن بگذرد، بايد خمس آن را بپردازد.

سؤال 660 :اگر زن با سرمايه شوهر قالى بافى مى كند، آيا بايد خمس درآمد خود را بپردازد؟
جواب: بلى، آنچه از درآمد او در مؤونه صرف نشود و سال بر آن بگذرد، خمس دارد.

كسب و پول كودك غير بالغ

سؤال 661 :آيا پولى كه بچه غير بالغ از راه كسب جمع آورى كرده، متعلّق خمس است؟
جواب: بلى، بر ولىّ او لازم است خمس آن را بپردازد.

سؤال 662 :پولى كه به بچه غير بالغ بعنوان هديه و عيدى مى دهند، يا والدين او بعنوان مخارج بچه گانه و توجيبى به او مى دهند ولى او خرج نكرده است، آيا به آن خمس تعلق مى گيرد؟
جواب: بلى، بر ولىّ او لازم است خمس آنها را بپردازد.

خريد و فروش و تعويض خانه

سؤال 663 :اينجانب با پول خمس داده، خانه مورد نياز خود را خريدارى كردم. اكنون بعد از گذشت دو سال مى خواهم خانه بزرگتر خريدارى كنم، آيا پس از فروش خانه اول بايد خمس قيمت آن را بپردازم؟
جواب: اصل پول خانه كه خمس آن را داده ايد، بعد از فروش خمس ندارد. و ترقى قيمت آن اگر در همان سال فروش به مصرف خانه مورد نياز برسد خمس