(صفحه 65)
لطفاً بفرماييد تكليف اين افراد نسبت به طهارت و جنابت و مسّ بدن خود بدون وضو چيست؟
جواب: اگر آيات قرآن را بر روى بدن خود خالكوبى كرده، مسّ آن قسمت، بدون طهارت جايز نيست. بلكه بعيد نيست كه قبل از محدث شدن محو آيات لازم باشد. و نيز اگر جنب باشد در موقع غسل كردن، مسّ اسماء جلاله حرام است. و در صورت امكان بايد آنها را محو كند، يا با جارى كردن آب بدون دست كشيدن غسل كند و نيز لازم است بعد از محدث شدن فوراً غسل كند يا وضو بگيرد و اگر خالكوبى زير پوست باشد و مسّ آن هتك نباشد، مانعى ندارد.

سؤال 189 :مس قرآن توسط دانش آموزانى كه در كلاسهاى قرآن در مدرسه شركت مى كنند، اما وضوى آنان تمام شرايط را دارا نيست چه حكمى دارد و وظيفه مربّى آنان چيست؟
جواب: فى نفسه اشكالى ندارد. ولى اگر عرفاً بى احترامى تلقى شود مربّى آنان بايد دستور رعايت كردن يا وضو گرفتن را بدهد و اگر مسّ كردن آنان هتك باشد، لازم است آنها را از مسّ كردن منع كند.
(صفحه 66)

تيمم

تيمّم

سؤال 190 :شخص جنب كه در شب دسترسى به آب ندارد، آيا مى تواند جهت نماز شب تيمم كند؟
جواب: بلى، در صورتى كه مى داند تا اذان صبح نمى تواند غسل كند مى تواند با تيمم نماز شب را بخواند.

سؤال 191 :كيفيت تيمم دادن نايب را بيان فرماييد؟
جواب: به اين طريق است كه نايب دستهاى كسى را كه نمى تواند تيمم كند در صورت امكان به زمين يا چيزهايى كه تيمّم بر آن صحيح است بزند و به پيشانى و پشت دستهاى او بكشد و اگر دستهاى او قابل حركت نيست نايب دستهاى خود را به زمين بزند و به پيشانى و پشت دستهاى او بكشد.

سؤال 192 :آيا تيمم بر موزاييك و يا بر سنگ مرمر صحيح است؟
جواب: تيمم بر خاك و سنگ و ريگ صحيح است و با نبودن آنها بر موزاييك مانع ندارد.

سؤال 193 :كسى كه به خاطر بيمارى، ناگزير از تيمّم شده است، اگر قبل از شروع به نماز، بتواند وضو يا غسل كند، تكليف چيست؟
(صفحه 67)
جواب: اگر قبل از شروع به نماز عذر مجوز تيمم بر طرف شود تيمّم باطل مى شود و بايد وضو بگيرد.

سؤال 194 :شخصى كه به علّت بيمارى، براى انجام وضو و غسل، نمى تواند از آب سرد استفاده كند و آب گرم در دسترس نباشد، چنانچه تيمم كرد، تكليف او در دو مورد زير، بعد از امكان استفاده از آبگرم چيست؟
الف ـ قبل از نماز صبح؟
ب ـ بعد از نماز؟
جواب: الف: تيمم باطل است.
ب: نماز صحيح است.

سؤال 195 :اگر بيمار به جهت خوف از ضرر، تيمم جبيره اى انجام دهد و پس از نماز معلوم شود خوف او بى مورد بوده است، چه تكليفى دارد؟
جواب: اعاده نماز لازم نيست، ولى اگر اعاده كند بهتر است.

سؤال 196 :آيا توصيه پزشك و پرستار، به بيمار مبنى بر ضرر داشتن روزه و يا حركت اعضا و استعمال آب براى وضو و نماز، از نظر شرعى مجوّز محسوب مى شود يا نه؟
جواب: چنانچه متخصص و متعهد باشد، گفته وى را لازم است قبول كرد.

سؤال 197 :آيا با تيمم بدل از غسل جنابت مى توان وارد مسجد شد و يا در نماز جماعت شركت كرد؟
جواب: مادامى كه عذر باقى است ورود به مسجد و شركت در نماز جماعت اشكال ندارد. ولى اگر به علت ضيق وقت تيمم كرده تنها به مقدار خواند نماز واجب مى تواند در مسجد بماند.

سؤال 198 :با توجّه به اينكه برخى از فتاوى، منوط به عنوان «ضرورت» و «عسر و حرج» مى گردد، خواهشمند است مقصود از اين دو عنوان را بيان فرماييد
جواب: ضرورت به معناى ناچارى و نياز و احتياج است و موارد فرق مى كند و
(صفحه 68)
داراى مراتبى است.
عسر به معناى سختى و فشار و مشكل و دشوار بودن است و مراتبى دارد. حرج به معناى تنگنا و جبر و واداشتن و گناه است. فعل حرجى يعنى كارى طاقت فرسا و مشقّت دار و حرج هم مراتبى دارد و موارد بكار بردن اينها متفاوت است كه بايد مورد توجه قرار داد، و اثر مترتب كرد.
(صفحه 69)

احكام اموات

غسل، كفن و دفن

سؤال 199 :شخصى اهل نماز و روزه نبوده ولى انكار هم نمى كرده، آيا احكام اموات ديگر مسلمانان براى او هست؟
جواب: بلى، تمام احكام جارى است، هرچند ميت فاسق است.

سؤال 200 :كسى كه غسل مس ميت برايش واجب باشد مى تواند ميت ديگرى را غسل دهد و چرا سدر و كافور در غسل ميت استعمال مى شود؟
جواب: بلى، مى تواند ميت ديگر را غسل دهد و احكام شرع تعبّدى است و شايد از مصالح آن نظافت خاص باشد.

سؤال 201 :شخصى بدون وصيت و با داشتن صغير فوت كرده، ولى براى خود كفنى كه مشتمل بر قطعات اضافى و مستحبى است مهيا كرده، آيا چون وصيت نكرده و صغير دارد بايد به قدر واجب كفن اكتفا كرد، يا قطعات مستحبى را به او بپوشانند؟
جواب: تعيين و مشخص كردن كفن به منزله وصيت است و اگر زايد بر ثلث نباشد قطعات مستحبى را جدا نكنند.

سؤال 202 :بچه در شكم مادر بوده و هر دو فوت كرده اند، آيا لازم است بچه را بيرون آورند و جدا غسل دهند؟