آيين كشوردارى از ديدگاه امام على (عليه السلام)

وَ تَجْتَهِدَ لِنَفْسِكَ فِي اتِّبَاعِ مَا عَهِدْتُ إِلَيْكَ فِي عَهْدِي هَذَا وَ اسْتَوْثَقْتُ بِهِ مِنَ الْحُجَّةِ لِنَفْسِي عَلَيْكَ، لِكَيْلا تَكُونَ لَكَ عِلَّةٌ عِنْدَ تَسَرُّعِ نَفْسِكَ إِلَى هَوَاهَا، [فَلَنْ يَعْصِمَ مِنَ السُّوءِ وَلا يُوفِّقُ لِلْخَيْرِ إلاّ اللهُ تَعالى] (1).

كوشش كن از آنچه كه در اين فرمان برايت تنظيم كرده ام متابعت كنى و دستوراتم را عمل نمايى. [اى مالك،] من با تو پيمانم را به وسيله اين فرمان محكم نمودم و حجت را بر تو تمام كردم تا اگر نفست سركشى كند و پى هوى و هوس رود، بهانه اى نداشته باشى; هرچند كه انسان را از بدى محفوظ نخواهد داشت و او را توفيق به نيكى نخواهد داد جز خداى متعال.

مواظبت براى اقامه نماز و زكات و نيك رفتارى با مستخدمين

[وَقَدْ كانَ فِيما عَهِدَ إِلَىَّ رَسُولُ اللهِ(صلى الله عليه وآله) فِى وَصاياهُ تَحْضيضٌ عَلَى الصَّلاةِ والزَّكاةِ وَما مَلَكَتْهُ أيْمانَكُمْ، فَبِذالِكَ أَخْتِمُ لَكَ بِما عَهِدْتُ، وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللهِ الْعَلِىّ الْعَظِيمِ] (2).

پيامبر خدا(صلى الله عليه وآله) همواره به من امر فرمود كه در نماز و زكات شما و نيك رفتارى با غلامانتان، سخت مراقب و مواظب باشم.

شهادت، پايان راه

يكى از نعمت هاى خاص الهى براى انسان مؤمن، شهادت در راه خدا

و در جهت استقرار و حاكميت احكام الله است. رسيدن به شهادت پايان راه و اوج اعتلاى انسان محسوب مى شود. از اين رو على (عليه السلام) ضمن آرزوى شهادت براى خود و مالك، فرماندارش را با نتيجه و آثار توان مند دعا نيز آشنا مى سازد. اكنون كه در پايان اين نوشتار قرار گرفته ايم، دعاى آن حضرت را با هم مى خوانيم:

وَ أَنَا أَسْأَلُ اللَّهَ بِسَعَةِ رَحْمَتِهِ، وَ عَظِيمِ قُدْرَتِهِ عَلَى إِعْطَاءِ كُلِّ رَغْبَة، أَنْ يُوَفِّقَنِي وَ إِيَّاكَ لِمَا فِيهِ رِضَاهُ مِنَ الاِْقَامَةِ عَلَى الْعُذْرِ الْوَاضِحِ إِلَيْهِ وَ إِلَى خَلْقِهِ، مَعَ حُسْنِ الثَّنَاءِ فِي الْعِبَادِ، وَ جَمِيلِ الاَْثَرِ فِي الْبِلادِ، وَ تَمَامِ النِّعْمَةِ، وَ تَضْعِيفِ الْكَرَامَةِ، وَ أَنْ يَخْتِمَ لِي وَ لَكَ بِالسَّعَادَةِ، وَ الشَّهَادَةِ إِنّا إِلَيْهِ راجِعُونَ.

وَ السَّلامُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ـ صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ ـ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ، وَ سَلَّمَ تَسْلِيماً كَثِيراً، وَ السَّلامُ.

من از خداوند بزرگ مى خواهم كه با رحمت بى پايان و قدرت عظيمش [كه در عطا و احسان آنچه پسندد به انجامش قادر و تواناست] من و تو را به آنچه رضا و خشنودى اش در آن است، وادارد. عذر بجا و آشكار ما را در برابر خود و خلقش بپذيرد و با نيك نامى در ميان بندگان و خوش نامى و اثر نيك در شهرها و ديارها، و تمامى نعمت و فزونى عزّت و بى پايانى سعادت آفرين و شهادت آميز، عمرمان را به پايان رساند كه ما از اوييم و به سوى او باز خواهيم گشت.

درود بر رسول خدا و بر آل او باد كه همگى پاك و منزّه اند.

آمين يا ربّ العالمين