جستجو در تأليفات معظم له
 

قرآن، حديث، دعا
زندگينامه
کتابخانه
احکام و فتاوا
دروس
اخبار
ديدارها و ملاقات ها
پيامها
فعاليتهاى فرهنگى
کتابخانه تخصصى فقهى
نگارخانه
پايگاه هاى مرتبط
مناسبتها
معرفى و اخبار دفاتر
صفحه اصلي  

كتابخانه فقه رساله توضيح المسائل
صفحات بعد
صفحات قبل
( صفحه 507 )

پدرى و مادرى).

و ـ برادر و خواهر متوفى كه تنها پدر آنها با پدر متوفى يكى باشد (برادر پدرى).

ز ـ برادر و خواهر متوفى كه تنها مادر آنها با مادر متوفى يكى باشد (برادر مادرى).

ح ـ فرزندان برادر و خواهر ميت كه در صورت نبودن برادر و خواهر ميت از او ارث مى برند.

مسأله : همسر متوفى از طبقه دوم نيست ولى در كنار آنها ارث مى برد همانطور كه با طبقه اول ارث مى برد.

مسأله : اگر وارث ميت يك نفر از طبقه دوم باشد تمام مال متوفى به او مى رسد

(اجداد)

مسأله : اگروارث فقط اجداد ميت باشند:

الف ـ اگر جد و جده پدرى باشند سهم جده پدرى 31 و سهم جد پدرى 32 مى شود.

ب ـ اگر جد وجده مادرى باشند مال ميت بين آنها به صورت مساوى تقسيم مى شود.

ج ـ اگر جد وجده پدرى يا يكى از آنها با جد وجده مادرى يا يكى از آنها باشند:

ـ 31 اموال متوفى به جد وجده مادرى مى رسد وبين آنها به صورت مساوى تقسيم مى شود و اگر يكى از آندو باشند همه 31 به او ميرسد و 32 اموال متوفى به جد و جده پدرى مى رسد كه 31 آن به جده مى رسد و32 بقيه سهم جد ميشود و اگر يكى باشد تمام 32 به او ميرسد (حتى اگر جده باشد).

مسأله : اگر وارث اجداد و همسر ميت باشد:

الف ـ اگر وارث جد و جده پدرى و همسر باشند:

ـ اگر همسر شوهر باشد سهم او 21 مى شود و نصف ديگر به ترتيبى كه در قسمت الف مساله قبل بيان شد بين جد و جده تقسيم مى شود.

ـ اگر همسر زن باشد سهم او 41 مى شود و بقيه مال به ترتيبى كه در قسمت الف مساله قبل بيان شد بين جدو جده تقسيم مى شود.

( صفحه 508 )

ب ـ اگر وارث همسر و جد و جده مادرى باشد:

ـ همسر اگر زن باشد 41 واگر شوهر باشد 21 مى برد و بقيه مال به ترتيبى كه در مسأله2892 قسمت ـ ب ـ بيان شد بين جد و جده مادرى به صورت مساوى تقسيم مى شود.

ج ـ اگر وارث همسر و جد و جده پدرى و جد و جده مادرى يا يكى از اينها باشد:

ـ همسر اگر زن باشد 41 و اگر شوهر باشد 21 سهم او مى شود و 31 اصل مال هم به جد و جده مادرى مى رسد و بين آنها بالسويه تقسيم مى شود و بقيه مال بين جد و جده پدرى همانطور كه درقسمت ج مسأله 2892 بيان شد تقسيم مى شود.

مسأله : با وجود جد يا جده ميت (پدرى باشند يا مادرى) پدر يا مادر جد يا جده او ارث نمى برند.

(برادر وخواهر)

مسأله : اكر وارث ميت فقط يك برادر يا يك خواهر باشد تمام مال متوفى به او ميرسد.

مسأله : اگر وارث ميت چند برادر يا خواهر پدرى يا مادرى يا پدر و مادرى باشند مال ميت بين آنها بالسويه تقسيم مى شود.

مسأله : اگر وارث چند برادر و خواهر پدرى يا پدر و مادرى باشند مال ميت بين آنها به صورتى تقسيم ميشود كه سهم هر برادر دو برابر سهم هر خواهر بشود.

مسأله : اگر وارث ميت فقط چند برادر و خواهر مادرى باشند تمام مال ميت بين آنها بالسويه تقسيم مى شود.

مسأله : اگر ميت هم برادر و خواهر پدرى داشته باشد و هم برادر و خواهر پدرى و مادرى برادر و خواهر پدرى ارث نمى برند و فرقى نمى كند كه برادر و خواهر مادرى داشته باشد يا نداشته باشد.

مسأله : اگر وارث برادر و خواهر پدر و مادرى و برادر و خواهر پدرى و برادر و خواهر مادرى داشته باشد:

( صفحه 509 )

ـ همانطور كه در مساله قبل ذكر شد برادر وخواهر پدرى ارث نمى برند و ارث تنها به برادر وخواهر مادرى و برادر و خواهر پدر و مادرى به تفصيل زير مى رسد:

الف ـ اگر تنها يك برادر يا خواهر مادرى داشته باشد 61 مال ميت به او ميرسد و بقيه مال به خواهر و برادر پدرى و مادرى مى رسد كه طبق مسأله 2897 بين آنها تقسيم مى شود (حتى اگر يك نفر هم باشد بقيه مال به او مى رسد).

ب ـ اگر چند برادر يا چند خواهر يا چند خواهر و برادر مادرى داشته باشد سهم آنها31 مى شود كه بين انها بالسويه تقسيم مى شود و بقيه مال به خواهر و برادر پدر و مادرى مى رسد كه طبق مسأله 2897 بين آنها تقسيم مى شود (حتى اگر يك نفر هم باشد بقيه مال به او مى رسد).

مسأله : اگر ميت برادر و خواهر پدر و مادرى نداشته باشد ولى برادر و خواهر پدرى و برادر و خواهر مادرى داشته باشد برادر و خواهر پدرى جايگزين برادر و خواهر پدر و مادرى شده و طبق تفصيلى كه در مساله قبل بيان شد از ميت ارث مى برند يعنى61 يا31 مال به برادر و خواهر مادرى مى رسد و بقيه بين برادر و خواهر پدرى تقسيم مى شود كه هر برادر دو برابر سهم هر خواهر مى برد.

مسأله : اگر وارث ميت همسر و خواهر و برادر متوفى باشند:

ـ همسر ميت اگر زن او باشد 41 واگر شوهر او باشد 21 ارث مى برد و بقيه مال طبق تفصيل زير بين خواهر و برادر ميت تقسيم مى شود:

الف ـ اگر همه خواهر و برادر پدرى يا پدر و مادرى باشند به گونه اى تقسيم مى شود كه سهم هر برادر دو برابر هر خواهر بشود.

ب ـ اگر همه خواهر و برادر مادرى باشند بقيه مال بين آنها بالسويه تقسيم مى شود.

جـ اگر بعضى خواهر و برادر مادرى و بعضى خواهر و برادر پدر و مادرى باشند اگر برادر يا خواهر مادرى يك نفر باشد سهم او 61 و اگر چند نفر باشند سهم آنها 31 اصل مال مى شود كه بين آنها بالسويه تقسيم مى شود و بقيه بين خواهر و برادر پدر و مادرى طبق مسأله 2897 تقسيم مى شود.

د ـ اگر بعضى خواهر و برادر مادرى و بعضى پدرى و بعضى پدرى و مادرى باشند

( صفحه 510 )

همانطور كه قبلا گذشت برادر و خواهر پدرى ارث نمى برند و بقيه مال طبق فرض ج مسأله 2897 بين خواهر وبرادرهاى ديگر تقسيم مى شود.

هـ ـ اگر بعضى برادر و خواهر پدرى و بعضى مادرى باشند خواهر و برادر پدرى احكام خواهر و برادر پدر و مادرى را پيدا مى كنند و طبق فرض ج مسأله 2897 بقيه مال بين آنها تقسيم مى شود.

مسأله : اگر تمام برادر و خواهرهاى ميت قبل از او از دنيا رفته باشند فرزندان آنها از ميت ارث مى برند و براى تقسيم ارث فرض مى كنند كه آنها زنده هستند و سهم الارث آنها را تعيين نموده وسپس آنرا بين فرزندان آنان تقسيم مى كنند (رعايت اين نكته لازم است كه سهم الارث برادر و خواهر پدرى يا پدر و مادرى بين فرزندان آنها طورى تقسيم مى شود كه هر پسر دو برابر هر دختر ارث ببرد ولى سهم الارث برادر و خواهر مادرى بين فرزندان آنها بالسويه تقسيم مى شود).

(اجداد وخواهر برادر)

مسأله : اگر وارث ميت هم جد وجده بودند وهم خواهر و برادر جد در حكم برادر و جده در حكم خواهر قرار گرفته و مثل آنها ارث مى برند مثلا اگر وارث ميت در طبقه دوم عبارتند از جد پدرى و سه برادر پدرى و مادرى باشند مال ميت به چهار قسمت تقسيم شده و هر يك، يك سهم مى برند.

مسأله : اگر علاوه بر اجداد وبرادر همسر ميت هم باشد همسر سهم خود را مى برد يعنى اگر زن باشد 41 واگر شوهر باشد 21 و بقيه بين اجداد و خواهر و برادر ميت طبق مسأله سابق تقسيم مى شود.

مسأله : اگر جد و جده يا يكى از آنها زنده باشند ولى تمام برادر و خواهرهاى او مرده باشند فرض مى كنيم كه خواهر و برادرهاى او زنده هستند و در كنار جد وجده سهم الارث آنها تعيين مى شود سپس سهم الارث جد و جده به خود آنها پرداخت و سهم الارث برادر و خواهر بين فرزندان آنها طبق مسأله 2903 تقسيم مى شود.

مسأله : اگر فرزندان خواهر و برادر هم قبل از متوفى مرده باشند نوه هاى آنها از

( صفحه 511 )

متوفى ارث مى برند ولى بايد توجه داشت كه تا يك نفر از فرزندان خواهر وبرادر زنده باشند نوه ها ارث نمى برند.

مسأله : تا يك نفر از طبقه دوم ارث زنده باشند (ولو نوه يا نتيجه خواهر و برادر باشند يا جد يا جده دوم يا سوم ميت باشند) افراد طبقه سوم ارث نمى برند.

(طبقه سوم نسبى)

مسأله : طبقه سوم عبارتند از عمو و عمه و دايى و خاله و فرزندان آنها كه اگر از طبقه اول و دوم كسى نباشند اينها از ميت بنابر احكام آينده ارث مى برند.

مسأله : عمو و عمه يعنى برادر و خواهر پدر متوفى كه اگر پدر و مادر آنها با پدر و مادر پدر متوفى يكى باشند آنان را عمو و عمه پدر و مادرى گويند و اگر فقط پدر آنها با پدر پدر متوفى يكى باشد و مادرشان فرق كند آنان را عمو وعمه پدرى گويند و اگر تنها مادر آنان با مادر پدر متوفى يكى باشد آنان را عمو وعمه مادرى گويند.

مسأله : دايى و خاله يعنى برادر و خواهر مادر متوفى كه به ترتيب مساله قبل به دايى و خاله پدر و مادرى و دايى و خاله پدرى و دايى و خاله مادرى تقسيم مى شوند.

مسأله : اگر وارث فقط يك نفر از طبقه سوم باشد تمام مال ميت به او مى رسد مثلا اگر يك عمو يا يك دايى داشته باشد تمام مال به عمو يا دايى مى رسد وفرقى نمى كند پدرى باشد يا مادرى يا پدر و مادرى.

(عمو وعمه)

مسأله : اكر وارث متوفى فقط چند عمه يا چند عمو باشند اموال متوفى بين آنان بالسويه تقسيم مى شود و در اين فرض فرقى نمى كند كه همه پدرى باشند يا مادرى يا پدر و مادرى.

مسأله : اگر وارث ميت تنها چند عمو و عمه پدر و مادرى يا پدرى باشند مال بين آنان به طورى تقسيم مى شود كه عمو دو برابر عمه ارث ببرد.

مسأله : اگر وارث متوفى تنها چند عمو و عمه مادرى باشند چون دقيقا معلوم