رساله توضيح المسائل

مسأله : خون استحاضه در بيشتر اوقات زرد رنگ و سرد است و بدون فشار و سوزش بيرون مى آيد و غليظ هم نيست ولى ممكن است گاهى سياه و سرخ و گرم و غليظ باشد و با فشار و سوزش بيرون آيد.

مسأله : به طور كلى هر خونى كه از زن خارج شود و مربوط به زخم و جراحت نباشد و خون حيض و نفاس هم نباشد خون استحاضه است هرچند صفات مذكور را نداشته باشد.

مسأله : استحاضه سه نوع است

1 ـ قليله: آن است كه خون فقط سطح پنبه اى را كه زن داخل فرج مى گذارد آلوده كند.

2 ـ متوسطه: آن است كه خون در پنبه فرو رود ولى به دستمالى كه معمولاً زنها براى جلوگيرى از خون مى بندند، نرسد.

3 ـ كثيره: آن است كه خون از پنبه به دستمال برسد.

(احكام استحاضه)

مسأله : در استحاضه قليله بايد زن براى هر نماز يك وضو بگيرد و ظاهر فرج را هم اگر خون به آن رسيده آب بكشد و بنابر احتياط واجب پنبه را عوض كند يا آب بكشد.

مسأله : اگر پيش از نماز يا در بين نماز خون استحاضه متوسطه ببيند بايد براى آن نماز غسل كند ولى در استحاضه متوسطه اگر قبل از نماز صبح غسل نمايد تا صبح روز ديگر براى هر نماز كارهاى استحاضه قليله كه در مسأله قبل گفته شد انجام دهد ولى اگر عمداً يا از روى فراموشى غسل نكند بايد براى نماز ظهر و عصر غسل كند و اگر براى آن هم غسل نكرد بايد قبل از نماز مغرب و عشاء غسل نمايد.

مسأله : در استحاضه كثيره علاوه بر كارهاى استحاضه متوسطه كه در مسأله پيش گفته شد، بايد براى هر نماز دستمال را عوض كند، يا آب بكشد و يك غسل براى نماز ظهر و عصر و يكى براى نماز مغرب و عشا بجا آورد، و بين نماز ظهر و عصر فاصله نيندازد، و اگر فاصله بيندازد بايد براى نماز عصر دوباره غسل كند. و نيز اگر بين نماز

مغرب و عشا فاصله بيندازد بايد براى نماز عشا دوباره غسل كند.

مسأله : اگر قبل از وقت نماز خون استحاضه متوسطه يا كثيره بيايد و قطع شود بنابر احتياط واجب بايد براى نماز غسل و وضوى آن را بجا آورد مگر اينكه قبلا براى آن غسل كرده باشد و قبل از غسل خون به طور كلّى قطع شده باشد.

مسأله : مستحاضه متوسطه و كثيره كه بايد هم وضو بگيرد و هم غسل كند هركدام را اول بجا آورد صحيح است، ولى بهتر آن است كه اول وضو بگيرد.

مسأله : اگر استحاضه قليله زن، بعد از نماز صبح، متوسطه شود، بايد براى نماز ظهر و عصر غسل كند، و اگر بعد از نماز ظهر و عصر متوسطه شود بايد براى نماز مغرب و عشا غسل نمايد. و اگر بعد از غسل استحاضه متوسطه ادامه داشته باشد براى نماز صبح روز بعد دو مرتبه غسل كند.

مسأله : اگر استحاضه قليله يا متوسطه زن بعد از نماز صبح كثيره شود بايد براى نماز ظهر و عصر يك غسل، و براى نماز مغرب و عشا غسل ديگرى بجا آورد و اگر بعد از نماز ظهر و عصر كثيره شود، بايد براى نماز مغرب و عشا غسل نمايد. و همينطور براى نماز صبح روز بعد، مگر اينكه قبل از غسل شب تبديل به استحاضه قليله شود يا كاملا قطع شود.

مسأله : زن مستحاضه براى هر نمازى چه واجب باشد و چه مستحب، بايد وضو بگيرد و نيز اگر بخواهد نمازى را كه خوانده احتياطاً دوباره بخواند يا بخواهد نمازى را كه فرادى خوانده است دوباره با جماعت بخواند بايد تمام كارهايى را كه براى استحاضه گفته شد انجام دهد، ولى براى خواندن نماز احتياط و سجده فراموش شده و تشهد فراموش شده و سجده سهو، اگر آنها را بعد از نماز فوراً بجا آورد لازم نيست كارهاى استحاضه را تكرار كند.

مسأله : وقتى كه خون زن مستحاضه به طور كلّى قطع شد اگر استحاضه قليله بوده فقط خود را تطهير كند و براى نماز بعدى وضو بگيرد و اگر استحاضه متوسطه يا كثيره بوده بايد غسل كند و براى نماز بعدى وضو بگيرد و اين غسل را مى تواند بعد از قطع خون انجام دهد هر چند وقت نماز نشده باشد.

مسأله : اگر زن نداند استحاضه او چه قسم است، موقعى كه مى خواهد نماز بخواند بايد مقدارى پنبه داخل فرج نمايد و كمى صبر كند و بيرون آورد و بعد از آن كه فهميد استحاضه او كدام يك از آن سه نوع است، كارهايى را كه براى آن نوع دستور داده شده انجام دهد، ولى اگر بداند تا وقتى كه نماز بخواند استحاضه او تغيير نمى كند پيش از داخل شدن وقت هم مى تواند خود را وارسى نمايد.

مسأله : زن مستحاضه اگر پيش از آن كه خود را وارسى كند مشغول نماز شود، چنانچه قصد قربت داشته و به وظيفه خود عمل كرده مثلاً استحاضه اش قليله بوده و به وظيفه استحاضه قليله عمل نموده، نماز او صحيح است و اگر قصد قربت نداشته يا عمل او مطابق وظيفه اش نبوده مثل آن كه استحاضه او متوسطه بوده و به وظيفه قليله رفتار كرده، نماز او باطل است.

مسأله : زن مستحاضه اگر نتواند خود را وارسى نمايد بايد به آنچه مسلّماً وظيفه اوست عمل كند مثلاً اگر نمى داند استحاضه او قليله است يا متوسطه، بايد كارهاى استحاضه قليله را انجام دهد، ولى اگر بداند سابقاً كدام يك از آن سه نوع بوده بايد به وظيفه همان نوع رفتار نمايد.

مسأله : خون استحاضه اگر در اول ظهورش از محلّ خودش حركت كند ولى از بدن خارج نشود بر زن لازم نيست طبق احكام استحاضه عمل كند. امّا اگر خارج شود تا زمانى كه در مجرا است هر چند بيرون نيايد واجب است طبق احكام استحاضه عمل كند.

مسأله : زن مستحاضه اگر بداند از وقتى كه مشغول وضو يا غسل شده خونى از او بيرون نيامده و تا بعد از نماز هم در داخل فرج نيست مى تواند خواندن نماز را تأخير بيندازد و مى تواند نمازهاى بعدى را هم با آن بخواند.

مسأله : زن مستحاضه اگر بداند كه پيش از گذشتن وقت نماز بكلّى پاك مى شود، يا به اندازه انجام غسل و وضو و خواندن نماز، خون بند مى آيد، بايد صبر كند و نماز را در وقتى كه پاك است بخواند بلكه بنابر احتياط واجب در صورت احتمال قطع شدن خون هم بايد صبر كند.

مسأله : مستحاضه قليله بعد از وضو، و مستحاضه كثيره و متوسطه بعد از غسل و

وضو، بايد فوراً مشغول نماز شود، ولى گفتن اذان و اقامه و خواندن دعاهاى قبل از نماز اشكال ندارد و در نماز هم مى تواند كارهاى مستحب مثل قنوت، و غير آن را بجا آورد.

مسأله : زن مستحاضه اگر بين غسل و نماز فاصله بيندازد بايد دوباره غسل كند و بلافاصله مشغول نماز شود، ولى اگر خون در داخل فضاى فرج نيايد تكرار غسل و وضو لازم نيست.

مسأله : بر زن مستحاضه لازم است به هر مقدار كه ممكن باشد بعد از وضو و غسل به وسيله پنبه از بيرون آمدن خون جلوگيرى كند و چنانچه كوتاهى كند و خون بيرون آيد، بايد نماز را اعاده كند بلكه بنابر احتياط واجب قبل از نماز بايد دوباره غسل كند و وضو هم بگيرد.

مسأله : اگر در موقع غسل، خون قطع نشود غسل صحيح است. ولى اگر در بين غسل، استحاضه متوسطه كثيره شود، واجب است غسل را از سر بگيرد.

مسأله : احتياط واجب آن است كه زن مستحاضه در تمام روزى كه روزه است به مقدارى كه مى تواند از بيرون آمدن خون جلوگيرى كند.

مسأله : روزه زن مستحاضه اى كه غسل بر او واجب مى باشد در صورتى صحيح است كه در روز غسلهايى را كه براى نمازهاى روزش واجب است انجام دهد، و بنابر احتياط غسل نماز مغرب و عشاى شبى كه مى خواهد فرداى آن را روزه بگيرد را بجا آورد.

مسأله : اگر بعد از نماز عصر، مستحاضه شود و تا غروب غسل نكند روزه او صحيح است.

مسأله : اگر استحاضه قليله زن پيش از نماز، متوسطه يا كثيره شود بايد كارهاى متوسطه يا كثيره را كه گفته شد انجام دهد. و اگر استحاضه متوسطه، كثيره شود بايد كارهاى استحاضه كثيره را انجام دهد و چنانچه براى استحاضه متوسطه غسل كرده باشد فايده ندارد و بايد دوباره براى كثيره غسل كند.

مسأله : اگر در بين نماز، استحاضه متوسّطه زن كثيره شود، بايد نماز را بشكند و براى استحاضه كثيره غسل كند و كارهاى ديگر آن را انجام دهد و همان نماز را بخواند و

اگر براى غسل وقت ندارد بايد تيمم كند; و وضو هم بگيرد و اگر براى وضو هم وقت ندارد يك تيمم ديگر بكند و اگر براى تيمم هم وقت ندارد نمى تواند نماز را بشكند و بايد نماز را تمام كند و بنابر احتياط واجب قضا نمايد، و همچنين است اگر در بين نماز، استحاضه قليله او متوسطه يا كثيره شود ولى اگر استحاضه متوسطه بود بايد علاوه بر غسل، وضو هم بگيرد.

مسأله : اگر در بين نماز، خون بند بيايد و مستحاضه نداند كه در باطن هم قطع شده بوده، بنابر احتياط واجب بايد وضو و غسل و نماز را دوباره بجا آورد.

مسأله : اگر استحاضه كثيره زن متوسطه شود، بايد براى نماز اول عمل كثيره و براى نمازهاى بعد عمل متوسطه را بجا آورد. مثلاً اگر پيش از نماز ظهر استحاضه كثيره، متوسطه شود بايد براى نماز ظهر غسل كند و براى نماز عصر و مغرب و عشا فقط وضو بگيرد.

مسأله : اگر پيش از هر نماز خون مستحاضه كثيره قطع شود و دوباره بيايد براى هر نماز بايد يك غسل بجا آورد.

مسأله : اگر استحاضه كثيره، قليله شود بايد براى نماز اول عمل كثيره و براى نمازهاى بعد عمل قليله را انجام دهد، و نيز اگر استحاضه متوسطه، قليله شود بايد براى نماز اوّل، عمل متوسطه و براى نمازهاى بعد عمل قليله را بجا آورد.

مسأله : اگر مستحاضه يكى از كارهايى را كه بر او واجب مى باشد حتى عوض كردن پنبه را ترك كند، نمازش باطل است.

مسأله : مستحاضه قليله اگر بخواهد غير از نماز كارى انجام دهد كه شرط آن وضو داشتن است مثلاً بخواهد جايى از بدن خود را به خط قرآن برساند بنابر احتياط واجب بايد وضو بگيرد زيرا وضويى كه براى نماز گرفته كافى نيست.

مسأله : رفتن به مسجد الحرام و مسجد النبى و توقف در ساير مساجد و خواندن سوره اى كه سجده واجب دارد و نزديكى با شوهر، براى زن مستحاضه اشكال ندارد، هرچند احتياط مستحب در اين است كه براى اين كارها غسلهاى واجب خود را انجام داده باشد.